علل، علائم، تشخیص و درمان دیابت نوع 2

دیابت نوع 2 چیست؟

پانکراس در قسمت عقبی شکم و پشت معده قرار گرفته است و دو عملکرد اصلی دارد:

• مایعی ترشح می کند که به سیستم گوارشی در هضم غذا کمک می کند.
• هورمونی به نام انسولین ترشح می کند.

انسولین هورمونی کلیدی برای بدن است که جریان گلوکز (قند) داخل و خارج سلول را کنترل می کند.

دیابت نوع 2 به دلایل زیر بروز می کند:

• تولید ناکافی انسولین توسط پانکراس
• مقاومت در برابر عملکرد انسولین در سلول های بدن و به ویژه در سلول های عضلانی، چربی و کبد.

دیابت نوع 2 به شدت به اضافه وزن وابسته است، اما هنوز علت اصلی این قضیه روشن نیست.

در چند سال اول تشخیص دیابت نوع 2، سطوح بالای انسولین همچنان توسط لوزالمعده تولید شده و وارد خون می شود. اما در نهایت از میزان تولید انسولین کاسته می شود.

به علت دلایلی که هنوز کشف نشده اند، اثر انسولین نیز دچار اختلال می شود. این قضیه به آن معنی است که انسولین تاثیر طبیعی خود را بر روی سلول ها از دست می دهد. به این حالت مقاومت به انسولین می گویند.

مقاومت به انسولین چیست؟

مقاومت به انسولین باعث بروز عوارض زیر می شوند:

• بالا رفتن قند خون
• باعث اختلال در سطح چربی خون می شوند، و احتمال مسدود شدن سرخرگ های قلب را بیشتر می کنند (بیماری عروق کرونر قلبی)
• فشار خون را بالا می برد.

به نظر نمی رسد که در دیابت نوع 2 سلول های تولید کننده ی انسولین در لوزالمعده مانند دیابت نوع 1 توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار بگیرند.

با این وجود آنها نمی توانند با نیاز به تولید انسولین بعد از صرف غذا کنار بیایند.

به طور طبیعی، تولید انسولین باعث می شود که قند خون وارد شده به بدن، برای مصرف در آینده، ذخیره شده و به این ترتیب سطح قند خون نسبتا ثابت می ماند.

اما در دیابت نوع 2 پاسخ سلول ها کافی نبوده و پس از مصرف غذا، سطح قند خون بالا می رود. این عدم پاسخگویی از طرف سلول های بتا را "شکست سلول های بتا" می نامند.

دیابت نوع 2 چقدر شایع است؟

دیابت نوع 2 به مراتب شایع تر از دیابت نوع 1 است. 90 درصد افراد مبتلا به دیابت، به دیابت نوع 2 مبتلا هستند.

افرادی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند معمولا از افراد مبتلا به دیابت نوع 1 مسن تر هستند.

علائم دیابت نوع 2 چه چیزهایی هستند؟

یکی از مشکلات عمده افراد مبتلا به دیابت نوع 2 این است که علائم آنها به حدی خفیف است که معمولا تشخیص داده نمی شوند.

این قضیه به آن معناست که بیش از نیمی از افراد دیابتی بعد از ماه ها و یا حتی سالها ابتلا به دیابت نوع 2، از بیماری خود آگاه شده و بیماری آنها تشخیص داده می شود.

همچنین این قضیه به این معناست که در تعداد زیادی از افراد دیابتی مبتلا به دیابت نوع 2، همزمان با تشخیص بیماری آنها، مشخص می شود که به بافت چشم ها آسیب وارد شده است و یا شریان ها به علت دیابت سخت شده اند.

علائم اصلی دیابت نوع 2 مشابه علائم دیابت نوع 1 بوده و می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تشنگی
• تکرر ادرار
• خستگی
• گاهی اوقات ممکن است فرد با کاهش وزن مواجه شود. اغلب افراد مبتلا به دیابت نوع 2 اضافه وزن دارند.
• خارش به ویژه در اطراف ناحیه تناسلی به علت عفونت قارچی (برفک)
• عفونت های مکرر بر روی پوست مانند عفونت های قارچی یا جوش

مواردی که باید مواظبشان بود:

• اگر سایر افراد خانواده شما مبتلا به دیابت نوع 2 هستند، خطر ابتلا به این بیماری برای شما افزایش می یابد.
• اگر اضافه وزن دارید به طور قابل توجهی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در شما افزایش می یابد. تقریبا تمام کسانی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند از اضافه وزن رنج می برند. اندازه گیری دور کمر می تواند معیار خوبی برای اضافه وزن شما باشد.
• اگر شما فشار خون بالا دارید و یا چربی خون شما بالاست.
• اگر شما سابقه لخته خون در یکی از شریان های قلب و یا سکته مغزی داشته اید.
• اگر شما داروهای خاصی مانند کورتیکواستروئید ها یا دارو های ادرار آور مصرف می کنید.

برای پیشگیری از دیابت نوع 2 چه کاری می توانم انجام دهم؟

• سعی کنید وزن طبیعی خود را حفظ کنید.
• به طور منظم ورزش کنید.
• وزن و فشار خون خود را به صورت منظم چک کنید. اگر اضافه وزن دارید، وزن کم کنید.
• تمام تلاشتان را برای حفظ سلامت عروق و گردش خون خود انجام دهید. اگر سیگار می کشید همین الان آن را ترک کنید.
• سطح کلسترول خون خود را کنترل کنید.
• رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید.
• از علائم خفیفی که ممکن است نشان دهنده بالا یا پایین بودن سطح قند خون باشد غافل نشوید.
• روش اندازه گیری سطح قند خون را یاد بگیرید و به صورت منظم انجام دهید.
• اگر به تزریق انسولین نیاز دارید، یاد بگیرید که چگونه خودتان این کار را انجام دهید.
• به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
• هر زمان که احساس ناخوشی کردید بدون تاخیر به پزشک مراجعه کنید.

فعالیت بدنی و دیابت نوع 2

ورزش منظم می تواند میزان مشکل مقاومت به انسولین را کاهش دهد.

اگر شما انسولین دریافت می کنید، ممکن است دوز انسولین دریافتی روزانه شما به میزان ورزش کردن شما بستگی داشته باشد. همزمانی مصرف مقدار زیادی انسولین و ورزش می تواند باعث کاهش سطح خون شده و منجر به هیپوگلیسمی شود.

عوارض احتمالی دیابت نوع 2 چه چیزهایی هستند؟

• آترواسکلروز (سخت شدن رگ ها) می تواند به گردش خون ضعیف در پاها، سکته مغزی و حمله قلبی منجر شود.
• نفروپاتی دیابتی (بیماری کلیوی مربوط به دیابت).
• رتینوپاتی دیابتی (بیماری چشم مربوط به دیابت).
• نوروپاتی دیابتی (انحطاط اعصاب).
• زخم و عفونت پا.
• افزایش استعداد ابتلا به عفونت ها (به عنوان مثال عفونت های دستگاه ادراری).

دیابت نوع 2 در دراز مدت

دیابت نوع 2 معمولا به کمک رژیم غذایی سالم و دارو ها کنترل می شود.

اگر شما به دقت مواظب سطح قند خون خود باشید و دستورات پزشک را به دقت انجام دهید احتمال بروز عوارض این بیماری در دراز مدت تا حد زیادی کاهش می یابد.

با پیشرفت بیماری، بسیاری از مبتلایان به تزریق انسولین نیاز پیدا می کنند.

از آنجا که دیابت احتمال ابتلا به بیماری هایی مانند سفت شدن شریان ها و بیماری های قلبی را افزایش می دهد لذا بسیار مهم است که برای کاهش خطر بروز این بیماری ها تمام تلاش خود را انجام دهید.

امروزه کنترل فشار خون و سطح کلسترول خون به کمک دارو ها تا حد زیادی موفقیت آمیز بوده و می تواند تاثیرات دراز مدت این بیماری را کاهش دهند.