یکی از مواد آزمایشگاهی مهم که در تهیه واکسن و آزمایشات پژوهی مورد استفاده قرار می گیرد، " سرم جنین گاوی" است. این سرم ها از انعقاد خود جنین گاو به روش سانتریفیوژ با حذف سلول ها، پروتئین ها و فیبرینوژن های انعقادی به دست می آید. این سرم به روش های مختلفی تولید می شود که همین موضوع تنوع در این سرم را ایجاد می کند. در این مقاله به شما خواهیم گفت "سرم جنین گاوی (FBS)؛ انواع + موارد استفاده " و در ادامه با مزیت‌های آن آشنا خواهیم شد.

سرم (FBS) جنین گاوی چیست ؟

سرم جنین گاوی در واقع نوعی مایع است که در آزمایشگاه از سانتریفیوژ خود منعقد شده جنین گاو به دست می آید. این سرم ها که از حذف سلول ها و فاکتورهای لخته کننده خود تولید می شود، دارای مهمی است که این سرم ها را به موادی مفید برای کاربردهای مختلف تبدیل می کند. از مهمترین ترکیباتی که در این سرم ها وجود دارد می توان به مواردی همچون لیپیدها، ویتامین ها، پروتئین های انتقال دهنده، قندها، فاکتورهای اتصال و انتقال، هورمون ها و فاکتورهای رشد اشاره کرد. این ترکیبات از طریق سانتریفیوژ استحصال می شود. در نظر داشته باشید که جمع آوری این سرم نیازمند دستگاه آزمایشگاهی مخصوص می باشد.

در نظر داشته باشید که شرایط نگهداری سرم های جنین گاوی باید مطابق استانداردها باشد تا بتوان از آن نگهداری و در زمان لازم استفاده کرد. دمای انجماد این سرم ها منفی 10 درجه و کمتر و دمای ذوب آن 2 تا 8 درجه سانتیگراد است. تولید این سرم ها تحت نظارت سازمان های دولتی در داخل و خارج از کشور است تا آن را به عنوان محصولی سالم تایید کند. در حال حاضر انجمن بین المللی صنعت سرم با نام اختصاری ISIA با بررسی و تایید سرم های تولید شده،کار تشخیص محصول با کیفیت را برای پژوهشگران و آزمایشگاه ها تسهیل کرده است. این انجمن سرم های تولید شده را در چهار حوزه آموزش، مقررات، استانداردسازی و قابلیت رصد و ردیابی ارزیابی می کند.

انواع دسته های سرم جنین گاوی

سرم های به دست آمده از جنین گاوی به دسته های مختلفی تقسیم می شود که دسته بندی آن براساس سن حیوانی است که این سرم از آن به دست آمده است. از جمله انواع سرم های جنین گاوی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرم جنین به دست آمده از جنین گاو
• سرم گاو تازه متولد شده از گوساله های زیر 20 روز
• سرم گاو گوساله از گوساله های با سن 3 هفته تا 12 ماه
• سرم گاو بالغ از گاوهای بیشتر از یک سال
• سرم گاو از گاوهای بیشتر از یک سال

برای تهیه این سرم ها از خون گاوهایی که در یک گله خاص و کنترل شده پرورش پیدا کرده اند، استفاده می شود. همچنین سن گاو در تهیه و تولید این سرم ها نقش مهمی دارد.

موارد استفاده از سرم FBS

سرم های بدست آمده گاوی کاربردهای مختلفی دارد که با توجه به آزمایشات گسترده موارد کاربردی آن نیز افزایش می یابد. از آنجا که استفاده از این سرم ها به سال 1950 برمی گردد، طی این سال ها باعث شده امروزه مهمترین موارد استفاده آن در موارد زیر باشد:

• تشخیص حیوانی
• تحقیق و تولید بیوتکنولوژی
• شبیه سازی
• انجماد
• تحقیقات در زمینه سلول های بنیادی
• تولید واکسن
• تحریک تمایز سلولی
• تامین فاکتورهای هورمونی برای تکثیر و رشد سلولی
• تامین مواد مغذی و عناصر کمیاب
• تامین پروتئین های انتقال و عوامل چسبندگی
• ایجاد محیط کشت برای رشد و سم زدایی

استفاده از این سرم می توانید در قالب کیت آزمایشگاهی برای تشخیص و تحقیق نیز باشد. علاوه بر این می توان از سرم جنین گاوی برای تحقیقات سیتوژنتیک نیز استفاده کرد.

سرم جنین گاوی چگونه پردازش و جمع آوری می شود؟

فرایند پردازش و جمع آوری سرم گاوی، فرایندی کاملا حساس و دقیق است. از همین رو استانداردهای مشخصی برای آن وجود دارد که می تواند بر اساس فرایند تولید میزان کیفیت آن را مشخص کند. در حال حاضر برندهای معروف محدودی در جهان وجود دارند که با کیفیت ترین نوع سرم جنین گاوی را تولید و به کشورهای مختلف صادر می کنند. فرآیند جمع آوری این سرم شامل موارد زیر است:

• جمع آوری سرم به عنوان محصول جانبی طی فرایند بسته بندی گوشت در کشتارگاه های گاو
• تایید خون جنین گاوهای باردار مرده توسط مراکز دولتی
• دریافت خود از قلب جنین مرده در سیستم بسته و آسپتیک با استفاده ا بهترین روش های تنظیم سطح هموگلوبین و اندوتوکسین
• نگهداری از خون برای تشدید و ترغیب ایجاد لخته در یخچال
• تبدیل خون به سرم خام

در نظر داشته باشید که نگهداری از سرم های جنین گاوی باید در دمای منفی 10 درجه سانتیگراد باشد.فرایند پردازش سرم های جنین گاوی نیز به شرح زیر است:

• انجماد سرم خام تا زمان پردازش در قوطی های اسپتیک
• ذوب کردن سرم خام برای پردازش
• فیلتر کردن و استریل ابتدایی و نهایی با استفاده از فیلترهای غشایی
• انجماد سریع و مجدد سرم پس از فیلتراسیون
• تست کیفیت نهایی

جالب است بدانید فرایند فیلتراسیون به حذف عوامل قارچی و باکتریایی کمک می کند. اما به دلیل عدم توانایی این فیلترها در حذف ویروس ها، از اشعه گاما برای از بین بردن ویروس های احتمالی در سرم استفاده می شود. از مهمترین آزمایش هایی که بر روی سرم تولید شده جهت اطمینان از سلامت آن انجام می شود می توان به مواردی مانند اسمولالیته، عملکرد، آزمایش ویروس 9CFR، هموگلوبین، کیت اندوتوکسین، مایکوپلاسما و.. اشاره کرد. در صورت اطمینان از کیفیت و سلامت این سرم ها برای استفاده آماده سازی می شود.

نکته مهم دیگری که لازم است درباره فرایند فیلتراسیون سرم بدانید، اینکه علاوه بر اشعه گاما از روش های دیگری نیز می توان استفاده کرد. زغال سنگ، دیالیز، غیرفعال سازی حرارتی، IgG پایین از مهمترین روش های جایگزین اشعه گاما برای فیلتراسیون سرم های جنین گاوی نیز می باشد.

نتیجه گیری

در حال حاضر برندهای محدودی در جهان سرم های جنین گاوی با کیفیت و استاندارد را تولید می کنند. در بسیاری از پژوهش ها و نیز تولید داروهای خاصی که نیازمند این نوع سرم است خرید بهترین محصول اهمیت دارد. شرکت بازرگانی آرین پژوه یکی از شرکت های با سابقه ایرانی، دارای نمایندگی برندهای معروف عرضه کننده انواع سرم های جنین گاوی و نیز مواد شیمیایی آزمایشگاهی است،که در صورت نیاز به هرکدام از این محصولات می توانید از طریق کارشناسان شرکت و یا سایت آن اقدام به انتخاب و خرید محصول مورد نظر کنید. در حال حاضر این شرکت بسیاری از محصولات مورد نیاز شرکت های معروف مانند دکتر عبیدی، پژوهشگاه رویان، دانشگاه های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و... را تامین می کند که این موضوع نشان دهنده میزان اعتبار فعالیت این برند در زمینه های گفته شده می باشد.