راهنمای کامل کبد چرب از پیشگیری و تشخیص تا درمان
امتیاز 80826 / تعداد بازدید : اشتراک گذاری :
کبد چرب چیست؟
کبد یکی از بزرگترین اندام های داخلی بدن انسان و به عنوان پرتلاش ترین ارگان سهم عمده ای از حفظ سلامتی ما را به خود اختصاص داده است. یکی از وظایف کبد دربدن تبدیل چربی های جذب شده از طریق غذا به چربی های قابل ذخیره در سلول های بدن است و به همین دلیل نقش مهمی را در سوخت و ساز و ذخیره چربی ها در بدن بازی می کند.
کبد سالم دارای 5 گرم چربی در هر 100 گرم از وزن خود است که از این مقدار چربی حدودا 14 درصد آن را تری گلیسرید تشکیل می دهد. در کبد چرب، چربی کبد بیش از 5 درصد از وزن کل آن است و از این مقدار چربی بیش از 50 درصد آن تری گلیسرید شامل می شود. این تجمع بیش از حد چربی در کبد معمولا به دلیل وجود بیماری و اختلالات دیگر در بدن فرد بیمار است که این بیماری ها سبب بروز مشکل در فعالیت کبد می شود و نتیجه آن تجمع بیش از اندازه چربی در بافت کبد است.
متاسفانه کبد چرب یک بیماری شایع در کشور است و معاون تحقیقات وزیر بهداشت در این باره گفت: "خطر بروز کبد چرب غیر الکلی با افزایش چاقی بسیار جدی می شود و این درحالی است که متاسفانه چاقی در ایران طی 20 سال گذشته به سرعت افزایش یافته است . هم اکنون 29 میلیون ایرانی دارای چاقی و اضافه وزن هستند و 85 درصد ایرانی ها تحرک کافی ندارند."
انواع بیماری کبد چرب
• کبد چرب ساده یا غیرالکلی
• کبد چرب الکلی
کبد چرب ساده یا غیرالکلی
کبد چرب غیر الکلی به نوعی از کبد چرب گفته می شود که معمولا به دلیل عادات بد تغذیه، بی تحرکی و چاقی و یا زمینه ژنتیکی در بدن بیماران بروز می کند. کبد ساده چرب شایع ترین نوع این بیماری در جهان است. در کبد چرب غیرالکلی تجمع چربی در بافت کبد بیش از حد طبیعی است اما هنوز بافت کبد دچار آسیب نشده است.
اگر اقدامی نسبت به درمان از سوی بیمار صورت نگیرد با گذر زمان و ازدیاد بیشتر چربی در بافت کبد این احتمال وجود دارد که سلول های کبدی تخریب شده و بیمار دچار استئاتوهپاتیت غیرالکلی و بروز فیبروز در کبد می شود.
کبد چرب الکلی
این نوع بیماری کبد چرب در اثر مصرف بیش از حد الکل حتی در کوتاه مدت در بدن بیمار ایجاد می شود و با علائمی مانند خستگی، بی حالی، بی اشتهایی، ضعف و احساس درد در ناحیه شکمی همراه است. اگر فرد بیمار نسبت به درمان اقدام نکند به مرور زمان با تخریب بیشتر بافت کبد احتمال سیروز کبدی و استئاتوهپاتیت الکلی وجود دارد. در حال حاضر در کشور ما کبد چرب الکلی 3 درصد از بیماران کبد چرب را تشکیل می دهند.
بیماری کبد چرب تا چه حد می تواند خطرناک باشد؟
کبد به عنوان یک عضو حیاتی برای بدن شمار می آید و اختلال در عمکلرد آن مستقیما بر عملکرد بدن تاثیرگذار است. در اکثر بیماری های کبدی بخشی از بافت کبد آسیب می بیند و این مساله سبب ایجاد اختلال در برخی از فعالیت های کبد می شود، اما با این وجود حیات بیمار به خطر نمی افتد. حتی اگر کمتر از یک سوم از کبد بیمار سالم مانده باشد باز هم بازسازی سلول های کبد انجام می شود و پاسخگوی فعالیت های طبیعی بدن بیمار است.
بیماری کبد چرب نیز در اکثر موارد خطرناک نیست ولی اگر این بیماری جدی گرفته نشود و نسبت به درمان آن اقدامی صورت نگیرد با گذر زمان و رسوب چربی بیشتر در کبد، فیبروز (سفتی کبد) به وجود می آید و فرد دچار بیمارهای مزمن کبدی مانند سیروز و سرطان کبد می شود.
عواملی که ریسک ابتلا به بیماری کبد چرب را بالا می برند
• چاقی و عدم تحرک کافی
• مصرف الکل
• دیابت قندی و بالا بودن چربی خون
• سوء تغذیه و مشکلات جذب پروتئین
• عادات بد تغذیه و پرخوری
• بیماری های التهابی کبد مثل هپاتیت C
• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• مسمومیت توسط مواد شیمیایی
• کاهش وزن سریع
• استعمال دخانیات
• مصرف برخی داروها مثل تتراسکلین، اسید والپروئیک، ترکیبات کورتن دار و ...
• فشار خون بالا¬¬
• برخی از اختلالات متابولیک
• بارداری
کودکان نیز در معرض خطر کبد چرب هستند!
معمولا همه فکر می کنند بیماری هایی مانند دیابت، کبد چرب و فشار خون بالا در سنین بزرگسالی اتفاق می افتد، اما واقعیت تلخ این است که در بسیاری از این موارد این بیماری ها دارای سابقه طولانی در بدن بیمار حتی از سنین کودکی هستند. عوامل ژنتیکی، بی تحرکی، عادات بد تغذیه ای و استفاده از تنقلات و غذاهای ناسالم که سبب بروز چاقی در کودکان می شود، ریسک ابتلا به بیماری هایی مانند کبد چرب در کودکان را بالا می برد. والدین باید بدانند به اهمیت دادن به سبک تغذیه ای و ایجاد عادات سالم در زندگی آنها در آینده، پیشرفت و سلامت آن ها سرمایه گذاری کرده اند.
علائم و نشانه های بیماری کبد چرب چیست؟
در بیشتر موارد بیماری کبد چرب علائم خاصی ندارد و تشخیص آن به وسیله آزمایش های دوره ای و بررسی اختلالات آنزیم های کبد انجام می شود. اما علائم و مشکلاتی که به طور شایع در بین بیماران مبتلا به کبد چرب بروز می کند شامل موارد زیر است:
• ضعف و خستگی
• از دست دادن اشتها
• احساس درد اندک در ناحیه فوقانی و راست شکم
• سردرگمی، اختلال در قضاوت و مشکلات تمرکز
در موارد شدید و حاد بیماری علائم زیر احتمال دارد بروز کند:
• درد شکمی
• چاقی و عوارض آن
• تهوع و استفراغ
• زردی چشم
• جمع شدن آب در ناحیه شکمی
اگر نیاز به مراجعه به پزشک جهت چکاپ، تشخیص و یا درمان بیماری خود دارید می توانید از سیستم نوبت دهی آنلاین شفاجو استفاده کنید و از نزدیکترین مطب متخصصین به صورت آنلاین در کمترین زمان نوبت بگیرید. همچنین می توانید نزدیکترین مراکز درمانی معتبر به خود را از لیست مراکز درمانی شفاجو پیدا کنید.
متخصصان از چه روش هایی جهت تشخیص کبد چرب استفاده می کنند؟
• انجام آزمایشات از طریق چکاپ های دوره ای: با انجام چکاپ های دوره ای و بررسی وضعیت بیمار، احتمال ابتلا به بیماری های دیگر بررسی می شود و در صورت منفی بودن احتمال ابتلا به بیماری های دیگر، موارد تشخیص بیماری کبد چرب بررسی می گردد.
• تشخیص از طریق سونوگرافی: در برخی از موارد ابتلا به بیماری کبد چرب از طریق سونوگرافی قابل تشخیص است اما گاهی تشخیص قطعی ابتلا از طریق سونوگرافی در برخی از بیماران مشکل است. در موارد حاد و تشدید بیماری، سونوگرافی می تواند کمک کننده باشد.
• تشخیص از روش نمونه برداری: در این روش از طریق سوزن های مخصوص از کبد بیمار نمونه برداری می شود و حتی شدت آسیب کبدی قابل تشخیص است و می توان جهت درمان روش مناسبتری انتخاب کرد.
درمان کبد چرب چگونه است؟
درمان کبد چرب با توجه به شدت بیماری تنظیم می گردد. حتی در صورت تجویز متخصص در مصرف دارو، اصلاح سبک تغذیه و ترک عادات مخرب نیز باید در پروسه درمان لحاظ گردد. تغذیه سالم و کاهش وزن اصولی، ورزش و تحرک، ترک مصرف الکل و دخانیات می تواند به روند بهبود بیماری کمک کند.
اگر در خصوص سبک تغذیه سالم و یا رژیم غذایی مخصوص بیماران کبد چرب نیاز به مشاوره دارید می توانید به رژیم آنلاین شفاجو مراجعه کرده و شماره خود در سامانه دریافت رژیم ثبت کنید و از مشاوره رایگان کارشناسان ما بهره مند شوید.
توصیه های شفاجو در خصوص پیشگیری و یا بهبود درمان بیماران کبد چرب
از این مواد غذایی استفاده کنید:
• لبنیات کم چرب و پروبیوتیک
• مغزهای خوراکی به مقدارمناسب
• چای سبز به جای چای سیاه
• روغن های سالم مانند روغن زیتون
• مواد غذایی حاوی پروتئین مانند گوشت، ماهی، میگو، حبوبات و ...
• مواد غذایی حاوی امگا 3 مانند ماهیان آب های شور، گردو، کلم ها و ...
• منابع ویتامین C مانند فلفل دلمه و لیمو
• منابع آنتی اکسیدان و پتاسیم مانند کاهو، آلو، کشمش، گوجه فرنگی، توت ها، اسفناج، سیر و ...
• منابع ویتامین A مانند تخم مرغ و لبنیات سالم
• منابع فیبرها مانند سبزیجات و نان های کامل
• منابع ویتامین E مانند مغزها، کلم و کاهو
ازاین عادات مخرب پرهیز کنید:
• مصرف غذاهای آماده رستورانی و بی کیفیت
• مصرف شکر، قند، نان های سفید، سیب زمینی سرخ کرده، فست فودها، ماکارانی و در کل غذاهایی که ترکیب چربی زیاد با کربوهیدرات های ساده هستند زیرا که هضم این نوع غذاها فشار زیادی به کبد وارد می کند.
• کاهش وعده های غذایی و تحمل گرسنگی زیاد
• تند غذا خوردن
• استفاده از نوشیدنی های گازدار و آب میوه ها
• استعمال دخانیات و الکل
• استفاده از تنقلات ناسالم
• سوسیس و کالباس و غذاهای فرآوری شده یا منجمد
خار مریم داروی گیاهی فوق العاده برای بیماران کبد چرب
گیاه خار مریم از دیرباز برای درمان بیماری های کبدی و کیسه صفرا مورد استفاده قرار گرفته است. از ترکیبات این گیاه برای تهیه داروهای درمان دیابت، کبد چرب و بیماری های قلبی و عروقی استفاده می شود. این گیاه حاوی ویتامین های C, E و A و سلنیوم می باشد که مصرف آن ها برای بیماران کبدی مفید است. کبد چرب باعث کاهش یک ماده موثر در کنترل چربی به نام سیلیمارین در بدن می شود. مصرف خار مریم باعث افزایش ترکیبات سیلیمارین می شود و بیماران کبد چرب و دیابت می توانند از جوشانده این گیاه برای کمک به درمان بیماری خود استفاده کنند.
پرسش پاسخ های کبد چرب
علائم و نشانه های بیماری کبد چرب چیست؟
از دست دادن اشتها
احساس درد اندک در ناحیه فوقانی و راست شکم
سردرگمی، اختلال در قضاوت و مشکلات تمرکز
در موارد شدید و حاد بیماری علائم زیر احتمال دارد بروز کند
درد شکمی
چاقی و عوارض آن
تهوع و استفراغ
زردی چشم
جمع شدن آب در ناحیه شکمی
روش های پزشکی تشخیص کبد چرب چیست؟
تشخیص از طریق سونوگرافی
تشخیص از روش نمونه برداری
بیماری کبد چرب تا چه حد می تواند خطرناک باشد؟
چه عواملی در ابتلا به بیماری کبد چرب موثر هستند؟
مصرف الکل
دیابت قندی و بالا بودن چربی خون
سوء تغذیه و مشکلات جذب پروتئین
عادات بد تغذیه و پرخوری
بیماری های التهابی کبد مثل هپاتیت سی
سندرم تخمدان پلی کیستیک
مسمومیت توسط مواد شیمیایی
کاهش وزن سریع
استعمال دخانیات
مصرف برخی داروها مانند تتراسکلین، اسید والپروئیک، ترکیبات کورتن دار
فشار خون بالا
بارداری
نظرات کاربران
شما هم میتوانید نظرات خود را در این بخش بیان کنید
برای ثبت نظر، لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.