پسیتاکوز (تب‌ طوطی‌؛ اورنیتوز) - psittacosis

پسیتاکوز (تب طوطی؛ اورنیتوز) نوعی پنومونی (ذات‌الریه) عفونی منتقله از پرندگان.

علل بیماری

عفونت ناشی از میکروب کلامیدیا پسیتاسی موجود میکروسکوپی کلامیدیا نه باکتری است نه ویروس نه قارچ ولی آنتی‌بیوتیک‌ها قادر به از بین بردن آن هستند. پسیتاکوز در پرندگان گونه پسیتاسین (طوطی‌ها، قناری‌ها و برخی مرغان دریایی دیده می‌شود. میکروب‌ها از طریق استنشاق هوای حاوی این میکروب یا آسیب پوستی ناشی از نوک زدن یا گاز گرفتن پرنده مبتلا به انسان منتقل می‌شود. دوره نهفتگی بیماری پس از تمای با میکروب 3-1 هفته است).

عوامل خطرساز

تماس با پرندگان به خصوص در باغ‌وحش‌ها، پرنده فروشی‌ها یا مزارع.

پیشگیری

از غبار حاوی پر یا فضولات قفس پرندگان دوری کنید.
از نگهداری پرندگان بیمار خودداری کنید. پرندگان گروه پسیتاسین که از کشورهای دیگر وارد شده‌اند باید به مدت 45 روز با غذای آغشته با کلراتتراسیکلین درمان شوند. این کار میکروب‌ها را از خون و مدفوع پرنده حذف می‌کند.

درمان

- تشخیص بر اساس علایم بیمار و بابقه تماس با پرندگان مطرح می‌گردد. برای تأیید تشخیص نمونه خون یا خلط بیمار در بدن موش، تخم مرغ یا بافت کشنده داده می‌شود و با به دست آمدن میکروب از کشت تشخیص تأیید می‌گردد.
- آزمایش‌های خون و کشت خلط نیز کمک کننده است.
- رادیوگرافی ریه.
- درمان شامل درمان دارویی (گاهی درمان وریدی) و مراقبت‌های حمایتی از جهت علایم بیمار می‌باشد.
- برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران از طریق سرفه و خلط بیمار باید بیمار حدا از دیگران مراقبت شود.
- برای مرطوب کردن هوا و در نتیجه رقیق‌تر شدن ترشحات ریوی از یک دستگاه مرطوب کننده و اولرتاسونیک با بخار سرد استفاده کنید. درون سدتگاه تنها آب خالص بریزید و از ریختن دارو درون آن خودداری کنید. دستگاه را هر روز تمیز کنید.
- از یک بالشتک گرم کننده یا کمپرس گرم و مرطوب بر روی قفسه سینه برای تخفیف درد استفاده کنید.
- ار استعمال دخانیات خودداری کنید.

رژیم غذایی

رژیم خاصی نیاز نیست. مصرف مایعات را تا حداقل یک لیوان در ساعت افزایش دهید. این کار به رقیق‌تر شدن ترشحات ریوی و در نتیجه آسان‌تر شدن آن‌ها با سرفه کمک کند.

فعالیت درزمان ابتلا به بیماری

استراحت در بستر حداقل تا 48 ساعت پس از رفع تب، درد و کوتاهی نفس ضروری است. پس از آن به تدریج فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری‌های طبیعی خود را از سر بگیرید. خستگی و ضعف ممکن است برای مدت طولانی باقی بماند، بنابراین نباید انتظار داشت که توان بیمار به سرعت به حالت عادی بازگردد.

درچه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان دارای علایم پسیتاکوز باشید.
بروز موارد زیر در طی درمان‌:
ـ تب.
ـ عدم تسکین درد با گرم کردن محل یا مسکن‌ها.
ـ تشدید کوتاهی نفس.
ـ تیرگی یا کبودی ناخن انگشتان.
ـ خلط خونی.
ـ تهوع، استفراع یا اسهال.

عواقب موردانتظار

معمولاً با تشخیص و درمان زودرس در عرض 14-7 روز بهبود می‌یابد. بدون درمان تب 3-2 هفته باقی مانده و سپس به آهستگی شروع به کاهش می‌کند.

عوارض احتمالی

پنومونی ذات‌الریه [شدید یا کشنده].