تشخيص و درمان فشار خون پایین

امتیاز 4.6 / تعداد بازدید : 10229 اشتراک گذاری :

فشار خون پايين چيست؟

براى اندازه گيرى فشار خون به دو فشار سيستوليك ( حداكثر فشار در زمان انقباض بطن چپ قلب ) و فشار دياستوليك ( زمان استراحت و انبساط قلب ) نياز است.

در افراد سالم فشار سيستوليك معمولاً ١٢٠ ميلى متر جيوه بر فشار دياستوليك ٨٠ ميلى متر جيوه مى باشد. بطور كلى فشار خون ٩٠ روى ٦٠ ميلى متر جيوه يا كمتر فشار خون پايين محسوب مى شود.

اين كاهش فشار خون ناشى از كاهش حجم خون مى باشد. معمولاً هيچ علامتى براى فشار خون پايين مزمن وجود ندارد و تنها زمانى فرد با مشكل مواجه مى شود كه مغز بطور ناگهانى از ميزان كافى خون محروم شود.

علل كاهش فشار خون :

١- كم آبى : كاهش فشار خون بعد از استفراغ و اسهال طولانى خصوصاً اگر مايعات كافى به بدن فرد نرسد شايع است. از علل ديگر كم آبى مى توان به ورزش و تعريق زياد ، تب و گرمازدگى اشاره كرد.

كم آبى جزئى فقط سبب احساس تشنگى مى شود اما كم آبى متوسط تا شديد مى تواند سبب افت فشار خون همراه با سرگيجه يا غش شود. كم آبى طولانى مدت و شديد مى تواند سبب شوك ، نارسايى كليه ، اسيدوز ، كما و حتى مرگ شود.

٢-خونريزى متوسط و شديد : خونريزى مى تواند ناشى از يك آسيب يا عوارض جراحى يا تومور باشد.

خونريزى مى تواند سبب شود بدن بسرعت از خون خالى شده و منجر به كاهش فشار خون شود.

٣-التهاب حاد ارگان هاى بدن : التهاب پانكراس مى تواند سبب كاهش فشار خون شود. در التهاب پانكراس مايعات از رگهاى خونى به بافت هاى متورم اطراف پانكراس و نيز حفره شكمى رفته در نتيجه خون غليظ مى شود و حجم آن كاهش مى يابد.

٤- بيمارى قلبى : ضعف ماهيچه قلبى باعث كاهش پمپاژ خون و افت فشار خون مى شود. حمله قلبى از علل شايع ضعف ماهيچه قلبى مى باشد.

علاوه بر موارد ذكر شده داروهايى هستند كه براى قلب سمى هستند و باعث مى شوند توانايى قلب در پمپ كردن خون ضعيف شود. همچنين عفونت قلب به علت ويروس ها و بيمارى هاى دريچه هاى قلب ، التهاب پريكارديوم ( كيسه احاطه كننده قلب ) و آمبولى ريوى از جمله عوامل ديگرى هستند كه سبب مى شوند توانايى قلب براى پمپ كردن خون كاهش يابد.

از مشكلات ديگر قلبى كاهش ضربان قلب است كه سبب كاهش فشارخون، سر گيجه و حتى غش مى شود.

ميزان ضربان قلب در حالت استراحت براى يك بزرگسال سالم بين ٦٠ تا ١٠٠ ضربه در دقيقه است.

افزايش غيرطبيعى ضربان قلب، نيز سبب كاهش فشارخون مى شود.

از شايع ترين نمونه آن مى توان به فيبريلاسيون دهليزى اشاره كرد كه يك اختلال قلبى است و با تخليه الكتريكى سريع و بى نظم از ماهيچه قلب مشخص مى شود كه باعث انقباض مرتب و معملاً سريع بطن ها مى شود و در نتيجه بطن ها قبل از هر انقباض ، زمان كافى براى پر شدن حداكثر از خون را ندارند و مقدار خونى كه پمپ مى شود ، به رغم ضربان سريع تر قلب كاهش مى يابد.

ضربان سريع قلب در بطن ها نيز مى تواند فشار خون پايين را ايجاد كند و حتى گاهى موجب شوك خطرناكى شود.

همچنين ايستادن طولانى مدت ، بلند شدن ناگهانى پس از وضعيت نشستن ، عفونت شديد خون در اثر ورود باكترى ها يا ساير ميكروارگانيسم ها به خون ، شوك آنافيلاكسى كه واكنش آلرژيك و كشنده نسبت به داروهايى مانند پنى سيلين و غذاهايى مانند بادام زمينى ، دريافت موادى حاوى يد از طريق اشعه ايكس يا نيش زنبور از جمله علل ديگر كاهش فشار خون مى باشند.

داروهايى كه باعث كاهش فشار خون مى شوند عبارتند از :

١- داروهايى مانند مسدود كننده هاى كانال كلسيم ، مسدود كننده هاى گيرنده هاى بتا و ديگوكسين و لانوكسين

٢- داروهايى كه براى درمان فشار خون بالا استفاده مى شوند

٣- داروهاى مدر مانند لازيكس

٤- داروهاى درمان كننده افسردگى و پاركينسون

در اين ميان ، بيمارى ديابت هم عامل موثر ديگرى در اين رابطه است

تشخيص و درمان كم فشارى :

علائم كاهش فشار خون ، معمولاً عبارتند از ضعف ، سرگيجه ، تندى نفس ، تشنگى ، افزايش ضربان قلب و غش .

اندازه گيرى فشار خون در حالت ايستاده و دراز كشيده ، اولين قدم در تشخيص فشار خون پايين است .

ساير آزمايشات مانند CBC مى توانند كم خونى ناشى از كاهش فشار خون يا بالا رفتن گلبول هاى سفيد ناشى از عفونت را نشان دهند .

اندازه گيرى الكتروليت هاى خون نيز ممكن است كم آبى و كاهش مواد معدنى ، نارسايى كليوى يا اسيدوز را نشان دهد .

كشت خون و ادرار نيز مى تواند عفونت خون و مثانه را نشان دهد .

در فشار خون بسيار پايين و شوك ارگان هاى حياتى بدن مانند مغز ، قلب ، كبد و كليه ها خون كافى دريافت نمى كنند و اين مسأله مى تواند سبب نارسايى و آسيب دائمى آنها شود .

درمان كم فشارى خون بستگى به علت ايجاد آن دارد.

اگر دارويى باعث كاهش فشار شده باشد توقف دارو يا كاهش دوز مصرف دارو حتما حتما تحت نظر پزشك مى تواند موثر باشد .

در فشار خون پايين به علت كم آبى، استفاده از مايعات و الكتروليت ها مى تواند مفيد باشد. در موارد حاد مايعات و الكتروليت ها از طريق تزريق وريدى به بدن مى رسند.

در صورت كاهش فشار خون به علت از دست دادن خون ، از مايعات وريدى و تزريق خون استفاده مى شود .

در شوك عفونى نيز مايعات وريدى و آنتى بيوتيك ها بكار برده مى شوند.

در صورت افزايش ضربان قلب ، با استفاده از داروها و دفيبريلاتورهاى قابل پيوند در بدن مشكل را برطرف مى كنند.

در آمبولى ريوى و ترومبوزوريدى از رقيق كننده هاى خون مانند هپارين و وارفارين استفاده مى شود .

كاهش فشار خون در اثر ايستادن زياد مى توان با تغيير در رژيم غذايى مانند افزايش مصرف آب و نمك و شيرينى هاى كافئين دار و استفاده از داروهاى مانند ميدودرين درمان مى كنند.

همچنين استفاده از جوراب هاى تنگ نيز براى جلوگيرى از كاهش فشار خون مناسب است.