هر آنچه که در مورد ويتامين ب ٣ باید بدانیم

ويتامين ب ٣ از ويتامين هاى محلول در آب است.

اين ويتامين از دسته ويتامين هاى گروه ب مى باشد كه ٣ نوع دارد :

نيكوتيناميد ، نياسين و نيكوتيناميدريبوزيد

هر سه نوع ويتامين ذكر شده در بدن به NAD يا نيكوتين آميدآدنين دى نوكلئوتيد مبدل مى شوند.

NAD  براى حيات بشر ضرورى است و بدن نمى تواند آنرا بدون ويتامين ب ٣ يا تريپتوفان بسازد.

كمبود ويتامين ب ٣ سبب بروز بيمارى پلاگر مى شود. علائم كلى بيمارى عبارتند از استفراغ ، بى اشتهايى ، درد شكم و خستگى عمومى

بطور كلى پلاگر بر روى سه اندام مهم بدن شامل دستگاه گوارش و پوست و اعصاب اثر مى گذارد.

عوارض گوارشى شامل :

بى اشتهايى ، التهاب و ناراحتى زبان ، كاهش اسيد معده و در نتيجه عفونت هاى مكرر گوارشى ، تهوع ، دل درد ، التهاب و ورم معده

بارزترين علامت گوارشى اسهال شديد مى باشد.

عوارض پوستى شامل :

تورم ، التهاب ، ناراحتى ، خشونت پوست ، تاول و تغيير رنگ پوست كه سه مشخصه اصلى دارد :

١- علائم قرينه هستند

٢- عارضه آنقدر شديد است كه مرز مشخصى بين قسمت مبتلا و غير مبتلا وجود دارد

٣- در تابستان به علت تابش نور خورشيد عوارض شديدتر است

عارضه گردن بند پلاگر ، يك طوق ملتهب و قطور و كبود است كه تمام گردن را دربرمى گيرد

عوارض عصبى شامل :

حساسيت ، سردرد ، بى خوابى كه در مراحل اوليه ايجاد مى شود.

علائم شديدتر شامل فراموشى ، اوهام و افسردگى شديد مى باشد كه در نهايت به مرگ منتهى مى شود

منابع غذايى ويتامين ب٣ 

بهترين منابع غذايى ويتامين ب ٣ غذاهاى غنى از پروتئين مى باشند مانند :

گوشت بدون چربى ، مرغ ، ماهى ، تخم مرغ ، لوبياى خشك پخته شده و نخود ، شير كم چربى و بدون چربى و پنير ، سويا و آجيل

منابع خوب ديگر عبارتند از :

مخمر آبجو ، سبوس گندم و حبوبات ، غلات (بجز ذرت) ، قارچ و سبزيجات تازه

ويتامين ب ٣ در اثر پختن در آب از بين مى رود بنابراين تا حدامكان از جوشاندن ، پختن و فريزكردن سبزيجات خوددارى كنيد.

نقش ويتامين ب٣

ويتامين ب ٣ يكى از مواد مغذى مهم بدن است. در واقع تمام بخش هاى بدن انسان به اين ويتامين براى عملكرد مناسب نيازمند است.

آثار ويتامين ب٣ بر روى سلامت انسان:

١- كاهش كلسترول LDL ( نياسين مى تواند LDL را بين ٥ تا ٢٠ درصد كاهش دهد ولى به دليل عوارض جانبى احتمالى آن به عنوان درمان اوليه كلسترول مورد استفاده قرار نمى گيرد)

٢- افزايش كلسترول HDL (نياسين مى تواند تا ١٥ الى ٣٥ درصد كلسترول HDL را افزايش دهد)

٣- كاهش ترى گليسيريد ( نياسين مى تواند ترى گليسيريد را تا ٢٠ الى ٥٠ درصد كاهش دهد)

البته گفتنى است دوز هاى درمانى براى رسيدن به اين آثار روى كلسترول و ترى گليسيريد نياز است

٤- تأثير نياسين بر روى كلسترول مى تواند از بيمارى هاى قلبى جلوگيرى كند . همچنين استرس اكسيداتيو و التهابات را كاهش دهد كه هر دوى آنها در تصلب شرايين و يا سخت شدن شريان ها دخيل هستند.

٥- نياسين مى تواند به جلوگيرى از ديابت نوع ١ كمك كند( اما نياسين ممكن است ميزان قند خون را افزايش دهد بنابراين در حين مصرف بايد به ميزان قند خون توجه شود)

٦- نياسين در تقويت عملكرد مغز مؤثر است

٧- نياسين چه به صورت خوراكى و چه به صورت استفاده روى پوست مى تواند به محافظت از پوست در برابر آسيب هاى نور خورشيد كمك كند

٨- در يك تحقيق مقدماتى،نياسين به تسكين برخى علائم آرتروز ، بهبود حركت مفاصل و كاهش نياز به داروهاى ضدالتهابى غير استروئيدى كمك كرد

٩- كمبود شديد نياسين سبب بروز بيمارى پلاگر مى شود

علائم مسموميت با ويتامين ب ٣ :

ويتامين ب ٣ براى مديريت كلسترول استفاده مى شود اما زمانى كه اين ويتامين در دوزهاى ٥٠ ميلى گرم يا بيشتر در روز براى مدت طولانى مصرف شود ممكن است فرد را در معرض خطر مسموميت قرار دهد.

زنان باردار بايد از مصرف زياد ويتامين ب ٣ پرهيز كنند زيرا مى تواند موجب نقائص هـنگام تولد شود.

از علائم مسموميت با ويتامين ب ٣ مى توان به قرمزى ، خارش و سوزش پوست اشاره كرد.

مصرف بيش از حد ويتامين ب ٣ در بلندمدت مى تواند سبب آسيب كبدى ، بويژه در مبتلايان به بيمارى كبدى شود. 

برخى شايع ترين عوارض جانبى ناشى از مصرف مكمل هاى ويتامين ب ٣ :

١-حالت تهوع و ناراحتى معده

٢- آسيب به كبد

٣-بهم ريختگى كنترل قند خون

٤-تارى ديد (اين عارضه نادر است)

٥-افزايش سطح اسيداوريك و نقرس

ميزان نياز به ويتامين ب ٣ با توجه به سن ، جنسيت و ميزان سابقه كمبود ويتامين ب متفاوت است.

ميزان مصرف ويتامين ب ٣ در معادل هاى نياسين NE اندازه گرفته مى شود.

ميزان توصيه شده ويتامين ب ٣ براى گروه هاى مختلف به شرح زير است :

كودكان ٠ تا ٦ ماهه : ٢NE

كودكان ٧ تا ١٢ ماهه : ٤NE

كودكان ١ تا ٣ ساله : ٦NE

كودكان ٤ تا ٨ ساله : ٨NE

كودكان ٩ تا ١٣ ساله : ١٢NE

نوجوانان ١٤ تا ١٨ ساله :  ١٦NE براى پسران و ١٤NE براى دختران

بزرگسالان ١٩ ساله و مسن تر : ١٦NE براى مردان و ١٤NE براى زنان

زنان باردار ١٨NE

زنان شيرده ١٧NE

بطور كلى مصرف ويتامين ب ٣ از طريق مواد غذايى خطرى در پى ندارد اما مصرف مكمل هاى ويتامين ب ٣ عوارض جانبى بيشمارى دارد كه از جمله آن ها مى توان به فشار خون پايين، ضربان نامنظم قلب، وخيم تر شدن بيمارى كبد، مشكلات كيسه صفرا و نقرس اشاره كرد.

در افراد مبتلا به بيمارى كليوى ممكن است به واسطه مصرف اين مكمل مقدار بسيار زيادى نياسين انباشته شود. بنابراين براى اين افراد مصرف مكمل ويتامين ب ٣ بدون نظارت پزشك عاقلانه نيست.

زمانى كه در اثر كمبود ويتامين ب ٣ بيمارى پلاگر ايجاد مى شود، فقط مصرف ويتامين ب ٣ كافى نيست بلكه پزشكان ترجيح مى دهند كه كمبود نياسين را با مكمل هاى نيكوتيناميد درمان كنند.

بنابراين توصيه مى شود كه تمام افراد مبتلا به كمبود ويتامين ب ٣ به پزشك مراجعه كنند و با آزمايش هاى خون و ادرار كمبود اين ويتامين تشخيص داده شود و از مصرف خودسرانه مكمل پرهيز كنند.

برای دریافت مشاوره آنلاین پزشکی اینجا کلیک کنید.