هر آنچه که درخصوص ويتامين ب ٥ باید بدانیم

 

ويتامين ب ٥ يا پانتوتنيك اسيد يك آنتى اكسيدان محلول در آب است.

اين ويتامين به سه شكل در مى آيد و به نام هاى پانتنول و كلسيم پانتوتنات نيز ناميده مى شود.

همه سلول هاى بدن به ويتامين ب ٥ نياز دارند.

ويتامين ب ٥ در بدن تبديل به تركيبى به نام كوآنزيم A مى شود كه وجود اين ماده در بدن براى تبديل غذا به انرژى لازم است و فقدان آن سبب نارسايى رشد و خاكسترى شدن موها و كم خونى مى شود

ويتامين ب ٥ براى فعاليت غدد فوق كليوى ، مقابله با استرس ، توليد انرژى و توليد بعضى از هورمون ها از جمله هورمون هاى جنسى و متابوليزم چربى ها ، كربوهيدرات ها و پروتئين ها ( هضم ، جذب و تبديل مواد غذايى به انرژى ) مورد نياز بدن است.

به ويتامين ب ٥ ويتامين ضد استرس نيز مى گويند، اين ويتامين در كنار ويتامين ث به غدد فوق كليوى براى مقابله با استرس كمك مى كند.

برخى تحقيقات نشان مى دهد ويتامين ب ٥ سبب كاهش كلسترول و ترى گليسيريد در خون شده و در نتيجه بر سلامت قلب افزوده و خطر سكته قلبى را كاهش مى دهد.

ويتامين ب ٥ و ويتامين آ براى توليد چربى هاى ساختارى بنام ليپيد مورد نياز است. ساختار غشاى سلول ها و پوشش رشته هاى عصبى ( ميلين ) و بسيارى از بافت هاى بدن از ليپيد تشكيل شده است.

ويتامين ب ٥ براى سلامت موها و رشد آنها و سلامت پوست مورد نياز است. اين ويتامين مواد مغذى مورد نياز را به ريشه موها مى رساند. كمبود ويتامين ب ٥ سبب مى شود مواد مغذى به مقدار كافى به ريشه موها نرسد و خون رسانى به مقدار كافى انجام نشود و مشكلاتى از قبيل ريزش مو پديد آيد.

البته مصرف بيشتر ويتامين ب ٥ باعث تغذيه بهتر ريشه موها نمى شود.

كمك به توليد گلبول هاى قرمز خون و تنظيم سيستم گوارش از عملكردهاى ديگر ويتامين ب ٥ مى باشد.

ويتامين ب ٥ براى عمل عضلات و اعصاب ضرورى است و براى حفظ سلامتى سيستم ايمنى بدن حياتى است.

ويتامين ب ٥ همچنين در كاهش علائم دردناك روماتيسم مفصلى مؤثر است.

 

جمع بندى نقش و عملكرد ويتامين ب ٥

١- براى رشد، توليد مثل و خيلى از فرايندهاى معمول بدن ضرورى است

٢- نقش مهمى در جلوگيرى از افسردگى دارد

٣-به توليد ويتامين D كمك مى كند

٤-باعث بهبود سريع تر زخم ها مى شود

٥- شركت در خيلى از واكنش هاى بيولوژيكى مانند توليد انرژى ، تجزيه اسيدهاى چرب و اسيدهاى آمينه، ساخت اسيدهاى چرب و چربى ها ، كلسترول، هورمون هاى استروئيدى، توليد كو آنزيم A و آنتى اكسيدان سلولى گلوتاتيون

٦- جزء حياتى براى ساخت گلبول هاى قرمز خون

٧- توليد هورمون هاى مربوط به استرس و هورمون هاى جنسى در غدد فوق كليوى 

٨-تبديل كربوهيدرات ها، پروتئين ها و چربى ها به انرژى

٩- توليد گلوكز در بدن

١٠-شركت در ساخت انتقال دهنده هاى عصبى و حفظ عملكرد صحيح اعصاب

١١-كمك به سلامت گوارش

١٢-كمك به استفاده بهتر بدن از ساير ويتامين ها

١٣-كنترل استرس ناشى از سردردهاى ميگرنى، فشارهاى روانى ، سندرم خستگى مزمن و ترك سيگار و الكل

عواملى كه سبب كمبود ويتامين ب ٥ مى شوند:

مصرف الكل ، استعمال دخانيات ، مصرف بيش از حد چاى و قهوه ، استرس هاى روانى و جسمانى ، بيمارى هاى عفونى ، مصرف آنتى بيوتيك ها و ورزش هاى بسيار سنگين

علائم مرتبط به كمبود ويتامين ب ٥:

كاهش رشد موها، خستگى ، بى خوابى ، افسردگى، تحريك پذيرى و بى قرارى

كمبود ويتامين ب ٥

بطور كلى كمبود ويتامين ب ٥ به ندرت در بزرگسالان اتفاق مى افتد زيرا ويتامين ب ٥ در بسيارى از غذاها يافت مى شود و از طرف ديگر اين ويتامين توسط باكترى روده نيز توليد مى شود

اما افرادى كه الكل مصرف مى كنند ممكن است دچار كمبود ويتامين ب ٥ شوند.

ويتامين ب ٥ ويتامين حساسى مى باشد و در اثر پختن طولانى مدت و فرايند هايى مانند كنسرو كردن ، آسياب كردن و كباب كردن از بين مى رود.

بنابراين بايد از پختن طولانى مدت غذاها پرهيز شود.

همچنين اين ويتامين به مواد افزودنى مانند برخى اشكال قليا ، جوش شيرين و سركه نيز حساس است.

از جمله علائم زودرس و متداول كمبود ويتامين ب ٥ مى توان به خستگى اشاره كرد.

همچنين كمبود ويتامين ب ٥ باعث افسردگى ، اختلال شخصيت ، مشكلات قلبى ، افزايش خطر عفونت ها ، خستگى ، دردهاى شكمى ، اختلال در خواب ، كرختى ، تغييرات حسى در بازوها و ساق پاها ، بى حالى ، گرفتگى عضلات ، افزايش حساسيت به انسولين ، افزايش سطح كلسترول خون و كاهش سطح پتاسيم در بدن مى شود.

از جمله ساير علائم كمبود ويتامين ب ٥ مى توان به كمبود انرژى ، لك پوستى يا آكنه ، عصبى شدن ، انقباض عضلات ، علائم روده اى مانند اسهال ، احتباس آب و استفراغ ، تحريك پذيرى ، بى قرارى ، احساس سوزش در دست ها و پاها اشاره كرد.

مسموميت ناشى از مصرف زياد ويتامين ب ٥

ويتامين ب ٥ در بدن انسان مسموميت ايجاد نمى كند. اثرات جانبى قابل ملاحظه اى نيز ، حتى در دريافت هاى بالاتر از ١٠ گرم در روز گزارش نشده است.

فقط در مقادير بسيار زياد، در حد چندين گرم در روز مى تواند موجب اسهال شود.

از ديگر عوارض جانبى مصرف بالاى ويتامين ب ٥ مى توان به موارد زير اشاره كرد:

آسيب به كبد ، آلرژى ، سرگيجه ، حالت تهوع و ...

ويتامين ب ٥ ، فوايد ويتامين هاى ب ٦ ، ث و ويتامين ب ١٢ را در بدن بيشتر و كمبودشان را اصلاح مى كند.

مكمل هاى غذايى ويتامين ب ٥

ويتامين ب ٥ به صورت آمپول و مكمل هاى غذايى در دوز هاى مختلف عرضه مى شود و همچنين جز تركيب قرص هاى ب كمپلكس نيز مى باشد.

مصرف ويتامين ب ٥ تا دوز ٥٠٠ ميلى گرم در روز بدون عوارض است.

با اين حال توصيه مى شود قبل از مصرف مكمل ويتامين ب ٥ حتماً با پزشك مشورت كرده و از مصرف خودسرانه آن جداً پرهيز شود.

توجه داشته باشيد زنان باردار و شيرده نبايد بيش از ٧ ميلى گرم در روز ويتامين ب ٥ مصرف كنند.

برای دریافت مشاوره آنلاین پزشکی شفاجو اینجا کلیک کنید.