سرطان معده: علل، علائم، تشخیص و درمان سرطان معده

سرطان معده یک تومور بدخیم است که در دیواره ی داخلی معده به وجود می آید. در 60 سال اخیر، شاهد کاهش قابل توجهی در تعداد افراد مبتلا به سرطان معده بوده ایم. به گفته ی انجمن سرطان آمریکا، آمار افرادی که در سال 2012 مبتلا به سرطان معده تشخیص داده شده اند و همچنین تعداد افراد مبتلایی که بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده اند به شرح زیر است:

موارد جدید ابتلا: 21320 نفر

مرگ و میر ناشی از سرطان معده: 15070 نفر

سرطان معده بسته به بافتی که تومور از آن ناشی شده، در دسته های مختلفی طبقه بندی می شود. شایع ترین نوع سرطان معده آدنوکارسینوم (adenocarcinoma) است که در بافت های غده ای معده به وجود می آید و 90 تا 95 درصد از سرطان های معده را به خود اختصاص داده است. انواع دیگر سرطان معده عبارتند از لنفوم (lymphoma) که سیستم لنفاوی را درگیر می کند و سارکوم (sarcomas) که بافت های همبند (مانند عضلات، چربی و رگ های خونی) را درگیر می کند.

اگر سرطان معده در مراحل اولیه اش تشخیص داده و تحت درمان قرار داده شود، ممکن است اغلب درمان شود. متاسفانه اگر تشخیص دیر اتفاق بیافتد امید به درمان ضعیف خواهد بود. در اغلب موارد سرطان معده در مراحل پیشرفته و پایانی آن تشخیص داده می شود.

چه عواملی باعث ایجاد سرطان معده می شود؟

علت دقیق سرطان معده ناشناخته است، اما تعدادی از عوامل می توانند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:

• جنسیت: مردان تا دو برابر بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان معده هستند.
• نژاد: آفریقایی آمریکایی و یا آسیایی بودن خطر ابتلا را افزایش می دهد.
• ژنتیک: ناهنجاری های ژنتیکی و برخی سندرم های سرطانی به ارث رسیده از والدین ممکن است خطر ابتلا را بالا ببرند.
• مکان جغرافیایی: سرطان معده در ژاپن، اتحاد جماهیر شوروی سابق و بخش هایی از آمریکای مرکزی و جنوبی شایعتر است.
• گروه خونی: افراد با گروه خونی A احتمال ابتلا به سرطان معده ی بالاتری دارند.
• سن: سرطان معده، اغلب حدود سنین 70 سال در مردان و 74 سال در زنان رخ می دهد.
• سابقه ی خانوادگیِ ابتلا به سرطان معده می تواند خطر ابتلا به این سرطان را دو تا سه برابر افزایش دهد.
• عادت های بد در سبک زندگی مانند سیگار کشیدن، نوشیدن مشروبات الکلی، رژیم غذایی با میوه ها و سبزیجات کم و نمک زیاد، غذاهای دودی شده و یا غذا هایی که نگهدارنده ی نیترات دارند می توانند خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند.
• عفونت هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) معده: هلیکوباکتر پیلوری یک باکتری است که پوشش داخلی معده را آلوده کرده و موجب التهاب و زخم معده می شود.
• برخی از بیماری های دیگر شامل التهاب معده ی مزمن، کم خونی وخیم، پولیپ معده، متاپلازی روده ای (intestinal metaplasia) و سابقه ی عمل جراحی می تواند خطر ابتلا را افزایش دهید.
• به خاطر شرایط کاری، مواجهه با مواردی مانند استخراج زغال سنگ، پالایش نیکل و لاستیک و فرآوری چوب و همچنین قرار گرفتن در معرض آزبست می تواند خطر ابتلا را به این سرطان افزایش دهد.

علائم سرطان معده چه چیزهایی هستند؟

در مراحل اولیه ی سرطان معده، ممکن است شما تعداد بسیار کمی از این علائم را داشته باشید. این علائم عبارتند از:

• سوء هاضمه و ناراحتی معده
• احساس نفخ بعد از غذا خوردن
• حالت تهوع خفیف
• از دست دادن اشتها
• سوزش سر دل (سوزش معده)

این علائم شبیه علائم بیماری زخم معده هستند. اگر شما در حال تجربه ی هر کدام از موارد بالا هستید برای تشخیص و درمان به موقع، حتما به پزشک مراجعه کنید. سرطان معده می تواند قبل از اینکه علائم دیگری از خود نشان دهد بسیار بزرگ شده و رشد کند.

در سرطان های معده ی پیشرفته تر شما ممکن است با علائم زیر مواجه شوید:

• احساس ناراحتی در قسمت فوقانی و یا وسط شکم
• وجود خون در مدفوع (که به صورت مدفوع سیاه و قیری رنگ خود را نشان می دهد)
• استفراغ و یا خون بالا آوردن
• کاهش وزن
• درد و نفخ در معده بعد از غذا خوردن.
• ضعف و خستگی همراه با کم خونی خفیف

سرطان معده چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک متخصص اغلب با انجام یک معاینه ی بالینی می تواند سرطان معده ی پیشرفته را تشخیص دهد. ممکن است پزشک با آزمایش رکتوم، غده های لنفاوی بزرگ شده، بزرگ شدگی کبد، افزایش مایع شکمی (آسیت – ascites) و یا توده ی شکمی که از نشانه های سرطان معده هستند را تشخیص دهد.

با این حال اگر شما دچار علائم غیر معمولی مانند سوء هاضمه، کاهش وزن، تهوع و یا از دست دادن اشتها شده اید، ممکن است پزشک برای شما انجام آزمایش های غربالگری را تجویز کند. این آزمایش ها عبارتند از:

• Upper GI series: در این آزمایش شما باید یک محلول باریم را بنوشید و سپس به کمک اشعه ی X از مری، معده و ابتدای روده ی شما تصویربرداری می شود. باریم به پزشک کمک می کند تا با استفاده از اشعه ی X و تجهیزات تصویربرداری ویژه، تصویری بهتر از آن مناطق بدن داشته و بتواند تومورها و یا سایر علائم غیر طبیعی را تشخیص دهد.
• گاستروسکوپی (Gastroscopy) و بیوپسی: در این آزمایش با استفاده از یک لوله ی نورانی باریک که به آن گاستوسکوپ گفته می شود و از طریق دهان به داخل معده فرستاده می شود، مری و معده معاینه می شوند. از این طریق پزشک می تواند به طور مستقیم داخل معده را مشاهده کند. اگر یک مورد غیر طبیعی مشاهده شد، پزشک بخش کوچکی از آن را جدا کرده (بیوپسی) و خارج می کند تا زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار دهد. بیوپسی تنها راه مطمئن برای تشخیص سرطان است. گاستروسکوپی و بیوپسی بهترین روش ها برای تشخیص سرطان معده هستند.

هنگامی که سرطان معده تشخیص داده می شود، آزمایش های بیشتری برای تعیین این قضیه که آیا سرطان در سایر نواحی گسترش پیدا کرده است یا خیر انجام می شود. این آزمایش ها ممکن است شامل CT اسکن، PET اسکن، اسکن استخوان، لاپاراسکوپی و سونوگرافی اندوسکوپیک باشد.

درمان سرطان معده چگونه است؟

سرطان معده ممکن است با استفاده از یک یا ترکیبی از چند روش پایین درمان شود:

• جراحی، که در این روش بخشی از معده و یا کل معده و شاید بخش هایی از بافت های اطراف آن برداشته می شود.
• شیمی درمانی
• پرتودرمانی

آنچه مبتلایان به سرطان معده باید بدانند!

درمان سرطان معده دشوار است مگر اینکه این بیماری در مراحل اولیه و قبل از اینکه گسترش پیدا کند تشخیص داده شود و تحت درمان قرار بگیرد. متاسفانه به علت کم بودن علائم اولیه ی سرطان معده، معمولا این بیماری زمانی تشخیص داده می شود که وارد مراحل پیشرفته ی خود شده است. با این حال، سرطان معده ی پیشرفته می تواند درمان شده و از میزان عوارض آن کاسته شود.

 

اگر شما دغدغه مبارزه با این بیماری را دارید، به طرح جامع ملی کرشمه بپیوندید...