برفک دهان چیست؟ علل، علائم، تشخیص و درمان برفک دهان

برفک دهان چیست؟

برفک دهان یک عفونت قارچی (کاندیدا آلبیکنس) در غشاء مخاطی دهان است.

می توان برفک دهان را به این شکل نیز تعریف کرد که برفک یک عفونت قارچی (کاندیدایی) موقت در دهان نوزادان است.

اما اگر بخواهیم دقیقتر بیان کنیم باید گفت که این عفونت قارچی در دهان و گلو بزرگسالان نیز بروز می کند.

علل برفک دهان چه چیزهایی هستند؟

کاندیدا (Candida) تقریبا بیش از نیمی از جمعیت موجودات زنده ریز داخل دهان ما را تشکیل می دهد. هر کس که از دندان های مصنوعی استفاده می کند، کاندیدا نیز دارد اما این حالت لزوما منجر به بروز علائم و عوارض بیماری نمی شود.

وجود کاندیدا در دهان به صورت طبیعی مشکل خاصی را به وجود نمی آورد تا زمانی که یک تغییر شیمیایی شرایط را به نفع کاندیداها تغییر دهد.

این تغییر می تواند بر اثر عوارض جانبی ناشی از مصرف آنتی بیوتیک یا شیمی درمانی رخ بدهد. همچنین ممکن است به علت شرایط خاصی مانند دیابت، مصرف مواد مخدر، سوء تغذیه و یا ضعف سیستم ایمنی به علت افزایش سن یا بیماری هایی مانند ایدز نیز بروز کند.

علاوه بر این افرادی که دندان های مصنوعی آنها مناسب و اندازه نیست در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به برفک دهان قرار دارند. افرادی که از این مشکل رنج می برند اغلب با لکه های صورتی کم رنگ بر روی لبها مواجه می شوند که این قضیه نشانه ای از عفونت کاندیدایی می باشد.

علائم برفک دهان چیست؟

لکه های سفید، کرمی یا زرد رنگ در داخل دهان. این لکه ها تا حدودی برجسته نیز هستند.

معمولا این لکه ها دردناک نیستند و اگر خراش داده شوند، زخم های کوچکی که به مقدار کمی خونریزی خواهند کرد به وجود می آیند.

برفک دهان در بزرگسالان می تواند منجر به احساس سوزشی ناخوشایند در دهان و یا گلو شود.

چه کسانی در معرض ابتلا به برفک دهان قرار دارند؟

• نوزادان
• کسانی که از دندان های مصنوعی استفاده می کنند.
• بزرگسالان مبتلا به دیابت و یا سایر اختلالات در سوخت و ساز بدن
• افراد مبتلا به خشکی دهان مربوط به عوارض برخی از دارو ها
• افراد تحت درمان با آنتی بیوتیک ها و یا شیمی درمانی
• افرادی که داروهای استروئیدی خوراکی یا اسپری های استروئیدی مصرف می کنند
• مصرف کنندگان مواد مخدر
• افراد مبتلا به سوء تغدیه
• افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی بدن

تشخیص برفک دهان چگونه است؟

در نوزادان، برفک دهان به کمک یک معاینه ساده قابل تشخیص است. گاهی اوقات، پزشک به منظور اطمینان بیشتر خراشی را بر روی زبان نوزاد ایجاد می کند و آن را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می کند.

در بزگسالان، علائم برفک دهان با علائم تعداد زیادی از بیماری های مختلف از جمله علائم اولیه برخی از سرطان ها مشابه است. بنابراین بسیار مهم است که با مشاهده این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید.

در مواردی که برفک دهان به علت سایر بیماری ها (مانند ایدز) بروز می کند، برفک ناگهانی و بسیار شدید می تواند نشانه ای از تشدید کلی بیماری باشد. این حالت می تواند علامت خوبی برای تشخیص زودهنگام زمان تشدید برخی از بیماری ها باشد و باعث می شود که اقدامات درمانی به موقع انجام شود.

درمان برفک دهان چگونه است؟

در نوزادان ممکن است درمان بدون هیچگونه اقدامات پزشکی خاصی و به صورت خود به خود انجام شود. استریل کردن تمام لوازمی که با دهان نوزاد در ارتباط است و رعایت بهداشت عمومی نوزاد تا حد زیادی می تواند از بروز برفک دهان جلوگیری کند.

پیشنهاد می شود که بعد از شیر دادن به نوزاد، به او مقداری آب استریل شده بدهید تا شیری که در داخل دهان و بر روی زبان باقی مانده است شسته شود و از تعداد کاندیدا ها در داخل دهان کاسته شود.

در برخی شرایط، برفک دهان باید تحت کنترل قرار بگیرد. این شرایط می تواند شامل تعویض دندان های مصنوعی و یا تغییر در روش درمانی دیابت با توصیه پزشک باشد.

برای بیماران مبتلا به ایدز، امکان بهبود نقص ایمنی بدن وجود ندارد. درمان اختلالات، اشکالات و بیمای های دهان و دندان و همچنین استفاده از مواد ضد قارچ می تواند به پیشگیری از بروز این بیماری کمک کند.

درمان عامل ایجاد کننده برفک دهان می تواند به صورت خود به خود باعث درمان برفک دهان شود.

برای درمان برفک دهان داروهای ضد قارچ که به صورت پاستیل و مکیدنی می باشند تجویز می شوند. این حالت به دارو کمک می کند که به صورت مستقیم و محلی بر روی قارچ ها تاثیر بگذارد.

در شرایط پیچیده تر، و یا در شرایطی که عفونت گسترش پیدا کند. درمان سیستمیک به شکل قرص ها یا آمپول های ضد قارچ ضروری خواهد شد.

کنار آمدن با علائم برفک دهان

برفک دهان بسیار حساس است به گونه ای که رعایت بهداشت عمومی دهان و دندان به صورت منظم غیر ممکن خواهد شد. می توانید از یک مسواک بسیار نرم استفاده کنید. استفاده از یک دهانشویه رقیق شده از پراکسید هیدروژن نیز می تواند مفید باشد.

از دکتر داروساز بخواهید که دهان شویه مناسب وضعیت شما را به شما معرفی کند.

به طور کلی اگر عامل ایجاد کننده ی برفک دهان تحت کنترل در بیاید، به احتمال زیاد عفونت پس از چند روز مصرف قارچ کش برطرف می شود.