علائم بیماری آمبولی ریه را بشناسید - وب سایت پزشکی سلامتی شفاجو

 

آمبولی ریه چیست؟

 

خون از قلب به وسیله شریان های ریوی به ریه منتقل می شود. در ریه ها خون حامل اکسیژن می شود و سپس به قلب باز می گردد و خون حامل اکسیژن را به سایر قسمت های بدن می رساند. هنگامی که یک لخته خون در یکی از شریان هایی که از قلب به ریه ها می رود گرفتار شود، به آن آمبولی ریوی می گویند. این مشکل باعث کمبود اکسیژن در خون شده و مشکلات جدی برای بیمار ایجاد کند.

معمولا این لخته ها از طریق یک سیاهرگ عمیق در پاها به سمت ریه حرکت می کنند که پزشکان آن را (Deep vein thrombosis) می نامند. این حالت زمانی اتفاق می افتد که خون در پاها نمی تواند آزادانه حرکت کند، مثلا هنگام پرواز یا رانندگی طولانی. همچنین این اتفاق ممکن است در زمان استراحت در رختخواب پس از عمل یا بیماری رخ دهد.

 

چه چیزهایی ریسک آمبولی ریه را افزایش می دهد؟

 

• بی تحرکی برای مدت طولانی یا تغییرات در جریان طبیعی خون. این حالت زمانی رخ می دهد که مدت زیادی در بیمارستان بستری باشید و یا در رانندگی و یا پرواز طولانی باشید.
• افزایش پتانسیل لخته شدن خون. این حالت می تواند توسط برخی داروها مانند داروهای ضد بارداری، سیگار کشیدن، سرطان، جراحی و یا بارداری رخ دهد.
• آسیب به دیواره رگ های خونی. این حالت در موارد نادر اتفاق می افتد و شریان در ریه توسط چیزی به غیر از لخته خون مسدود می شود. وجود حباب هوا در خون، تومور و یا شکستگی یکی از استخوان های بزرگ بدن و ورود چربی از مغز استخوان به داخل خون می تواند دلیل انسداد باشد.

 

علائم بیماری آمبولی ریه چیست؟

 

علائم آمبولی ریه می تواند متفاوت باشد. چیزی که بیمار تجربه می کند به احتمال زیاد به اندازه لخته و میزان تاثیر آن بر روی ریه است. اگر بیماری قلبی و یا ریوی دارید می تواند بر شدت علائم تاثیرگذار باشد.

علائم آمبولی ریه به صورت ناگهانی ظاهر می شود. در صورت داشتن هر یک از این علائم فورا با اورژانس تماس بگیرید:

• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• سرفه (ممکن است همراه با خون باشد)
• درد در کمر
• بیش از حد معمول عرق کردن
• احساس سرگیجه و یا کبود شدن رنگ لب ها یا ناخن

 

 

تشخیص آمبولی ریه توسط پزشک چگونه انجام می شود؟

 

اگر فکر می کنید که آمبولی ریوی دارید، باید سریعاً خود را به پزشک برسانید. پزشک احتمالاً با معاینه بدنی شروع می کند. او با دقت به پاهای شما نگاه می کند تا ببیند که آیا آنها متورم، نرم یا تغییر رنگ داده و گرم هستند. اینها نشانه‌هایی است که احتمالا خون در یکی از رگهای شما لخته شده است.

در مرحله بعد، پزشک ممکن است تعدادی آزمایش مانند اشعه ایکس یا سونوگرافی را انجام دهد. همچنین ممکن است آزمایش خون انجام دهید. این آزمایشات می توانند میزان اکسیژن و دی اکسید کربن موجود در خون شما را نشان دهند. آن ها همچنین می توانند به پزشک کمک کنند تا وجود ماده ای به نام D dimer در خون را تشخیص دهد. این یک قطعه کوچک پروتئین است که پس از شکسته شدن لخته توسط بدن در خون وجود دارد.

آزمایشات دیگری که پزشک ممکن است تجویز کند شامل موارد زیر است:

• آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CTPA): این یک نوع خاص از آزمایش اشعه ایکس است. همچنین اصلی ترین روشی است که پزشکان استفاده می کنند تا به طور قطع تشخیص دهند شما دچار آمبولی ریه شده اید.
• اسکن پرفیوژن (V/Q): اگر روش CTPA در دسترس نباشد و یا برای بیمار مناسب نباشد از این روش تشخیص استفاده می کنند. در این نوع تشخیص از یک ماده رادیو اکتیو برای نشان دادن اینکه کدام قسمت از ریه های شما جریان هوا و جریان خون را دریافت می کند استفاده می شود. اگر مشخص شود که در منطقه خاص جریان هوا طبیعی اما جریان خون کم است احتمال وجود لخته در آن قسمت تشخیص داده می شود.
• آنژیوگرافی ریوی: این دقیق ترین آزمایش برای تشخیص آمبولی ریه است و اگر سایر آزمایشات نتایج روشنی نداشته باشند ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. در این روش متخصص، لوله نازک و طولانی را به داخل رگ بزرگی در کشاله ران و شریان های داخل ریه شما وارد می کند. سپس رنگ را از طریق سوند تزریق می کند. تصاویر رگهای خونی داخل ریه بر روی اشعه ایکس ظاهر می شود.
• ام آر آی: اگر باردار باشید یا پزشک شما نگران این است که آزمایش های دیگر ممکن است برای شما مضر باشد این روش می تواند گزینه خوبی باشد.
• اکوکاردیوگرام: این روش در واقع سونوگرافی قلب است و نمی تواند آمبولی ریه را تشخیص دهد، اما نشان می دهد که آیا بر روی قلب بیمار فشار وجود دارد یا خیر.

 

درمان آمبولی ریه چگونه انجام می شود؟

آمبولی ریوی وجود لخته خون در ریه است و می تواند یک تهدید جدی سلامت بیمار باشد. اما خبر خوب این است که اگر سریعا اقدام شود، پزشکان می توانند آن را درمان کنند. در اینجا نگاهی به برخی از متداول ترین روش های مقابله با این بیماری می اندازیم:

 

رقیق کننده های خون

این داروها همچنین ضد انعقاد نامیده می شوند که متداول ترین درمان لخته خون در ریه است. دو نقش اصلی که این داروها در مقابله با بیماری اجرا می كنند:

• مانع بزرگتر شدن لخته می شوند.
• از ایجاد لخته های جدید جلوگیری می کنند.

این نوع داروها در واقع لخته های خون را حل نمی کنند. بدن شما به طور طبیعی این کار را با گذشت زمان انجام می دهد.

 

رایج ترین داروهای رقیق کننده خون وارفارین (کوادامین، جانتوفن) و هپارین هستند. وارفارین یک قرص است و می تواند لخته ها را درمان و از آن جلوگیری کند. قرص های رقیق کننده خون زیادی وجود دارد و پزشک به شما کمک می کند تا در وضعیت بدنیتان بهترین عملکرد را داشته باشد. هپارین می تواند احتمال ایجاد لخته های جدید را کاهش دهد.

 

درمان ممکن است در حالی که در بیمارستان یا حتی در اورژانس هستید، شروع شود و در همان روز مرخص شوید و این بستگی به شرایط جسمانی بیمار دارد.

 

دوره نقاهت و ریکاوری بعد از آمبولی ریه

 

بهبودی آمبولی ریه می تواند هفته ها یا ماه ها طول بکشد. اما شما می توانید برخی از کارها را برای گردش بهتر جریان خون در بدن انجام دهید تا از لخته شدن خون در رگ ها در آینده جلوگیری کنید. پاهای خود را برای چک کردن علائم لخته های جدید تماشا کنید. در صورت مشاهده هر یک از این موارد ، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• ورم
• درد
• حساسیت
• پوستی گرمتر از حد طبیعی یا قرمز

 

اگر قصد مراجعه به پزشک را دارید می توانید از طریق پزشکان شفاجو پزشک مورد نظر خود را انتخاب کنید و به صورت آنلاین نوبت بگیرید. همچنین مراکز درمانی نزدیک به خود وشماره تماس آن ها را از مراکز درمانی شفاجو جستجو کنید.

 

رژیم غذایی و داروها

اگر آمبولی ریوی داشته باشید، داروهای موسوم به ضد انعقاد اولین درمانی است که پزشکان  استفاده می کنند. آنها به عنوان "رقیق کننده خون" شناخته می شوند زیرا لخته شدن خون را سخت تر می کند.

وقتی از رقیق کننده خون استفاده می کنید، ممکن است لازم باشد آنچه را که می خورید و می نوشید تغییر دهید. به عنوان مثال، غذاهای سرشار از ویتامین K، که به بدن شما در تشکیل لخته خون کمک می کند و ممکن است نحوه عملکرد داروهای رقیق کننده خون را تغییر دهد باید کاهش دهید. این بدان معناست که شاید لازم باشد اندازه مصرف غذاهایی مانند سبزیجات برگ دار، ماهی، جگر و برخی از روغن های گیاهی که قبلا میل می کردید بیشتر احتیاط کنید تا تعادل در تاثیرگذاری داروهای ضد انعقاد برهم نخورد. همچنین با مشاوره پزشک از مشروبات الکلی برای کمک به رقیق شدن خون می توانید استفاده کنید.

 

با پزشک خود در مورد سایر نسخه های دارویی یا داروهای بدون نسخه که مصرف می کنید صحبت کنید. برخی از داروها می توانند بر نحوه عملکرد رقیق کننده خون تأثیر بگذارند این موارد عبارتند از:

• آسپرین
• داروهای سرد
• داروهای درد
• قرص خواب
• آنتی بیوتیک ها

 

به طور معمول حداقل 3 ماه و احتمالاً خیلی طولانی تر نیاز باشد از رقیق کننده های خون استفاده کنید. بعضی از افراد ممکن است به صورت مادام العمر نیاز باشد تا از آنها استفاده کنند.

 

ورزش

اکثر افراد می توانند بلافاصله بعد از آمبولی ریوی، پیاده روی و کارهای خانه را انجام دهند، اما ممکن است شما به راحتی خسته شوید یا احساس کمبود نفس کنید. پزشک احتمالاً برای کمک به تقویت قدرت و تنفس شما تمرینات خاصی را برای چند هفته یا ماه برایتان تجویز کند. آن ها را انجام دهید، اما خودتان را تحت فشار قرار ندهید، به خصوص اگر صدمه دیدید یا متوجه تورم در بدنتان شدید.

 

در کنار ورزش، چندین مورد دیگر وجود دارد که می تواند ریسک ابتلای مجدد به آمبولی ریه را کاهش دهد. این موارد عبارت اند از:

 

• وزن خود را متعادل نگه دارید .
• اگر قصد دارید از داروهای جایگزین یا کنترل هورمونی استفاده کنید در مورد تاثیر این داروها بر خطر لخته شدن خون با پزشک خود صحبت کنید.
• اگر مشکلات دیگری مانند دیابت یا نارسایی قلبی دارید، حتما از پزشک خود مشورت بگیرید و در مورد هرگونه تغییر با پزشک صحبت کنید.
• اگر سابقه بیماری کلیوی یا برخی بیماریهای خود ایمنی یا سابقه خانوادگی لخته شدن خون را دارید، با پزشک مشورت کنید.
• اگر سیگار می کشید آن را ترک کنید.