پلی‌ آرتریت‌ گرهی (پری‌ آرتریت‌؛ آنژئیت‌ نکروزان‌) - polyarteritis nodosa

پلی آرتریت گرهی (پری آرتریت؛ آنژئیت نکروزان) یک اختلال بافت همبند که یکی از چند بیماری مرتبط با بافت کلاژن می‌باشد. کلاژن یک مولکول پروتئینی است که قسمت عمده همه بافت‌های همبند را تشکیل می‌دهد. پلی‌آرتریت باعث التهاب شریان‌های کوچک و متوسط شده و از این طریق جریان خون به بافت‌های مشروب شده توسط عروق خونی مبتلا را کاهش می‌دهد. این بیماری مسری نیست. سیر بیماری ممکن است حاد بوده و با تب، کاهش وزن و پیشرفت سریع بیماری بروز کند. اگر سیر بیماری مزمن باشد، بافت‌های بدن در عرض چندین سال به تدریج تحلیل خواهند رفت. این بیماری در بزرگسالان زیر 50 سال شایع‌تر بوده و میزان بروز آن در آقایان بیش از خانم‌ها است.

علل بیماری

اگرچه علت واقعی این اختلال مشخص نشده است، یک اختلال خودایمنی یا بیش حساسیتی محسوب می‌گردد. در بسیاری بیماران هیچ عامل زمینه‌سازی یافت نمی‌شود. شایع‌ترین عوامل زمینه‌ساز عبارتند از:
عفونت‌های باکتریایی.
عفونت‌های ویروسی، به ویژه هپاتیت بی.
مصرف برخی داروها، از قبیل داروهای گروه سولفا، پنی‌سیلین، ترکیبات طلا، داروهای ضد تیرویید و داروهای ادرارآور تیازیدی.
واکسن‌ها.
ایدز.

عوامل خطرساز

سابقه خانوادگی بیماری‌های کلاژن یا بیش حساسیتی.
استعمال دخانیات.

پیشگیری

پیشگیری خاصی ندارد.

درمان

بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل بررسی‌های آزمایشگاهی خون و کلیه‌ها، از جمله سرعت رسوب گلبول‌های قرمز، نمونه‌برداری قسمت‌هایی از شریان مبتلا به آنژیوگرافی (بررسی شریان‌ها و وریدها با تزریق ماده‌ای درون آن‌ها که با اشعه ایکس قابل مشاهده است) باشد.
درمان با داروهای استروییدی، انجام می‌گیرد.
بستری در بیمارستان برای درمان وسیع ممکن است ضرورت یابد (در موارد شدید).
جراحی برای برداشت قسمت درگیر روده‌ها ممکن است انجام گیرد.

رژیم غذایی

در صورت وجود فشار خون بالا رژیم کم نمک توصیه می‌شود.

فعالیت درزمان ابتلا به بیماری

پس از بهبود علایم فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری‌های طبیعی خود را به تدریج از سر بگیرید.

عواقب موردانتظار

این اختلال در حال حاضر غیر قابل علاج محسوب می‌گردد، ولی علایم آن با درمان قابل تسکین یا کنترل است. با درمان، بیش از 50% بیماران تا 5 سال یا بیشتر زنده می‌مانند. بدون درمان تعداد اندکی از بیماران بیش از 5 سال زنده می‌مانند.
تحقیقات علمی درباره علل و درمان این اختلال ادامه داشته و این امید وجود دارد که درمان‌هایی مؤثر و نهایتاً علاج‌بخش عرضه شوند.

عوارض احتمالی

نارسایی کلیه، حمله قلبی و مرگ، علی‌رغم درمان.