آشنایی با مشکلات و اختلالات غده ی تیروئید

مشکلات تیروئید چیست؟

غده ی تیروئید از طریق هورمون هایی که ترشح می کند، تقریبا تمام فرایند های متابولیک بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. اختلالات تیروئید می تواند از یک گواتر ساده و بی ضرر که نیازی به درمان ندارد باشد تا سرطان هایی که می توانند زندگی را تهدید کنند. شایع ترین اختلال غده ی تیروئید شامل تولید غیر طبیعی هورمون های تیروئید است. ترشح بیش از حد هورمون تیروئید منجر به اختلال پرکاری تیروئید و ترشح کم تر از حد معمول هورمون تیروئید منجر به کم کاری تیروئید می شود.

اگر چه اختلالات تیروئید می تواند تاثیرات ناخوشایند و ناراحت کننده ای داشته باشد اما بسیاری از این اختلالات را می توان با تشخیص و درمان مناسب و به موقع، به خوبی کنترل و مدیریت کرد.

چه عواملی باعث ایجاد مشکلات تیروئید می شوند؟

انواع پرکاری تیروئید به علت ترشح بیش از حد معمول هورمون تیروئید به وجود می آیند اما این شرایط می تواند به طرق مختلفی ایجاد شود:

• بیماری گریوز (Graves): تولید بیش از حد هورمون تیروئید
• آدنوم سمی (Toxic adenomas): ندول هایی (Nodules – ضایعات گره مانند) در غده ی تیروئید به وجود می آیند و شروع به ترشح هورمون تیروئید می کنند و تعادل شیمیایی بدن را به هم می زنند. ممکن است برخی از بیماری های گواتر شامل این ندول ها نیز شوند.
• تیروئید تحت حاد (Subacute thyroiditis): التهاب تیروئید که باعث می شود از غده ی تیروئید هورمون بیش از اندازه ای نشت کند که این اختلال منجر به پرکاری تیروئید موقت می شود. پرکاری تیروئید موقت معمولا چند هفته به طول می انجامد اما ممکن است این عارضه تا چند ماه نیز باقی بماند.
• عملکرد نامناسب غده ی هیپوفیز یا غده های سرطانی ای که در غده ی تیروئید به وجود می آیند: البته این حالت ها نادر هستند اما ممکن است به پرکاری تیروئید منجر شوند.

در مقابل، کم کاری تیروئید از ترشح کمتر از حد معمول هورمون تیروئید ناشی می شود. از آنجا که تولید انرژی در بدن به مقدار معینی از هورمون تیروئید نیاز دارد، کاهش میزان هورمون تیروئید منجر به کاهش سطح انرژی می شود. دلایل کم کاری تیروئید عبارتند از:

• تیروئیدیت هاشیموتو (Hashimoto's thyroiditis): این اختلال یک اختلال خود ایمنی بدن است که در آن سیستم ایمنی به بافت تیروئید حمله می کند.
• برداشتن غده ی تیروئید: ممکن است در برخی موارد پزشکی مجبور به برداشتن تیروئید از طریق عمل جراحی و یا نابود کردن آن به روش های شیمیایی شد.
• قرار گرفتن در معرض مقدار زیادی یدید: دارو های سرما خوردگی و اختلالات سینوس، آمیودارون (Amiodarone) و یا رنگ های حاجبی که در برخی تصویربرداری های اشعه ی X از آنها استفاده می شوند، می توانند شما را در معرض مقدار بیش از حد ید قرار دهد. اگر شما سابقه ی ابتلا به اختلالات تیروئید را دارید در این حالت احتمال ابتلای شما به کم کاری تیروئید بیشتر خواهد بود.
• لیتیوم: این دارو نیز می تواند به عنوان یکی از علل کم کاری تیروئید در نظر گرفته شود.

درمان نکردن اختلال برای مدتی طولانی، می تواند کم کاری تیروئید را وارد کمای میکس ادما (myxedema) کند. این حالت یک حالت نادر اما بسیار خطرناک است که نیازمند تزریق فوری هورمون می باشد.

کم کاری تیروئید یک خطر ویژه برای نوزادان و شیر خواران به شمار می رود. کمبود هورمون تیروئید در بدن و در سنین پایین می تواند منجر به ایجاد کرتینیسم (عقب ماندگی ذهنی – cretinism) و کوتولگی (توقف رشد) شود. امروزه تیروئیدِ بسیاری از شیرخواران از بدو تولد به طور منظم و زود به زود چک می شود و اگر کم کاری تیروئید مشاهده شود، بلافاصله مراحل درمانی آغاز می شود. در نوزادان نیز مانند بزرگسالان، کم کاری تیروئید می تواند به علل زیر به وجود بیاید:

• اختلال هیپوفیز
• تیروئید معیوب
• نداشتن تیروئید به صورت کامل

نوزاد مبتلا به کم کاری تیروئید به صورت غیر عادی کم تحرک و ساکت است، اشتهای کمی دارد و بیش از حد معمول می خوابد.

سرطان غده ی تیروئید بسیار نادر است و در کمتر از 10 در صد از ندول های تیروئید اتفاق می افتد. ممکن است شما یک یا چند ندول را برای چندین سال داشته باشید اما این ندول ها سرطانی نباشند و بعد به سرطان تبدیل شوند. افرادی که در سال های ابتدایی زندگی پرتو درمانی در سر و گردنِ آنها انجام می شود (مثلا به منظور درمان آکنه)، بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به سرطان تیروئید هستند.

اگر شما دغدغه مبارزه با این بیماری را دارید، به طرح جامع ملی کرشمه بپیوندید...