آموزش نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا دارد

دکتر نصیر دهقان، عضو مرکز تحقیقات طب پیشگیری و سلامت جمعیت دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: مردم باید مسئله یادگیری نکات بهداشتی برای مقابله با کرونا را جدی گرفته و رعایت کنند.

هم‌اکنون تعدادی از شهرهای کشور به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا در شرایط بحرانی قرار گرفته است و قطعا در چنین اوضاعی جز با آموزش صحیح به منظور رعایت اصول بهداشتی نمی‌توان از بالا رفتن آمار مبتلایان به این بیماری جلوگیری کرد.

اگرچه ویروس کرونا در بخش‌های زیادی از جهان شیوع پیدا کرده و بسیاری از مردم را دچار ترس و نگرانی ساخته است ولی پزشکان و متخصصان طب پیشگیری بارها اعلام کرده‌اند ویروس کرونا به سادگی و با رعایت نکاتی ابتدایی قابل کنترل است. بدون شک دستگاه‌های متولی امر بهداشت عمومی در هر کشور آموزش‌های لازم را به مردم داده و سطح آگاهی تک‌تک افراد جامعه نسبت به مقابله با ویروس کرونا را بالا ببرند.

در کنار توصیه‌های نهادهای دولتی و خصوصی چه آموزش‌هایی باید به مردم داده شود؟

برای کنترل ویروس کرونا و جلوگیری از شیوع بیشتر آن اگر واقعاً نیاز است که حوزه علمیه قم و شهرهای دیگر کشور یک بیانیه بدهد که مردم به مراکز عمومی مراجع نکنید! اگر قرار است که از خانه بیرون بیایید، حداقل به مراکز عمومی نروید.

در مورد مسئله ویروس کرونا چنین حمایت طلبی باید از سوی همه نهادهای دولتی و غیردولتی صورت بگیرد. به نظر من در این چند روز انجام نشده است. بنابراین این موضوع، یک دیدگاه حمایت‌طلبانه و یک دیدگاه مبتنی بر بهداشت می‌خواهد که کار یک درمانگر نیست. حالا در بخش مدیریتی چه کارهایی می‌توان انجام داد. من فکر می‌کنم که اولین و مهم‌ترین چیز این است که ما داده‌های معتبر را جمع‌آوری کنیم.

چیزی را که نتوان محاسبه‌اش کرد و با عدد و رقم نباشد، مدیریتش هم نمی‌توان کرد. ما بایستی داده‌های معتبر از ثبت داشته باشیم. تا کنون خیلی خوب، این کار را کرده‌ایم. دومین کاری که مدیریت می‌تواند در این زمینه انجام دهد، بحث آموزش است.

آموزش می‌‌تواند به کادر درمان باشد که ما این‌قدر خبرهایی از خود درمانگرانی که در ارتباط نزدیک با بیماران مبتلا هستند و خودشان فکر می‌‌کنند که چون پزشک یا پرستار هستند به شوخی حالا احتمالاً نباید مریض شوند و متأسفانه درگیر شدند و خیلی اتفاق‌ها دارد برایشان می‌افتد.

این آموزش بایستی هم برای کادر درمان باشد که به عنوان پدیده‌ای جدید به آن نگاه شود، هم مهم‌تر از آن، در قدم بعد از آن باید به آحاد مردم آموزش داده شود که یکی‌ از آنها مثل پیامک‌هایی است که برای مردم ارسال می‌شود و خیلی خیلی کار درستی است.

همکاری سازمان‌های دولتی و استفاده از ظرفیت عظیم شبکه‌های ارتباطی برای مبارزه با ویروس کرونا

الان ضریب نفوذ تلفن همراه در کشور ما بالای ۸۰ تا ۸۵ درصد است و این ظرفیت بسیار بزرگی است و خیلی خوب دارند از آن استفاده می‌کنند. اقداماتی مانند پیامک‌های آموزشی  قبلاً هم انجام شده بود و در دوره وزارت جدید هم اتفاق افتاده و در وزارت قبلی اتفاق نیفتاده بود و در این خصوص هلال احمر هم خیلی خوب عمل کرده است.

 تعطیلی مدارس به معنای اوقات فراغت برای دانش‌آموزان و اولیای آن‌ها نیست. مبنی بر جابه‌جا نشدن این ویروس و مشخص شدن افراد ناقل بدون علامت است.

یعنی افراد تا زمانی که نیاز مبرم به خروج از منازل و ورود به اماکن عمومی نداشته باشند، حتی‌الامکان از منزل خارج نشوند. خیلی خوب است همه باید به آن عمل کنند. بگویند که ما تا نیاز ضروری نداشته باشیم در اماکن عمومی حضور پیدا نمی‌کنیم، روبوسی نمی‌کنیم، دست نمی‌دهیم، فاصله را با دیگر افراد رعایت می‌کنیم.  این حداقل کاری است که مردم باید در این مقطع انجام دهند و اعتماد کنند به این قضیه، نه اینکه الان ترافیک‌های جاده شمال به حدی رسیده که انگار اصلاً عید شده است.

تعداد از مردم شرایط کنونی را جدی نمی‌گیرند و همین موضوع باعث بیشتر شدن آمار مبتلایان به ویروس کرونا می‌شود. شاید یکی از دلایل چنین رفتاری از سوی مردم آگاه‌سازی به موقع نبوده است. وزیر آموزش و پرورش پیام دادند که اگر  ما مدارس را تعطیل کنیم، مردم می‌روند شمال! راست هم می‌گوید! چرا این اتفاق می‌افتد؟ چون مردم آگاه نشده‌اند که اصلاً این قضیه تعطیلی، مبنایش بر اوقات فراغت نیست.

به غیر از موارد که گفتید آیا مردم در کدام زمینه باید اطلاعات خود را برای مقابله با ویروس کرونا افزایش دهند؟

بخش مهمی در بحث آموزش که مغفول مانده، بحث آموزش این است که مردم بدانند دوره کمون و پیش‌بالینی چیست؟ علائم بیماری‌زا که خیلی‌ها درباره‌اش صحبت کردند که می‌تواند تب بالا، تنگی نفس، سرگیجه اسهال یا حتی مشکلات گوارشی باشد. مردم  این را می‌دانند ولی نمی‌دانند که خود من که الان دارم با شما صحبت می‌کنم، ممکن است ۱۰ روز دیگر، چون هفته پیش علامت‌دار شوم. در این شرایط اگر از خانه بیرون بروند و در مکان‌هایی قرار بگیرند که به مراکز درمانی دسترسی سریع نداشته باشند مشکل دوچندان می‌شود. دوره کمون یا دوره پیش‌بالینی خوب برای مردم توضیح داده نشده و مردم توجیه نشده‌اند.

 مثلاً مردم ویروس آبله‌مرغان را می شناسند که دوره پیش‌بالینی‌اش مثلاً پنج یا هفت روز است یا بیماری HIV را می‌شناسند که دوره پیش‌بالینی‌اش چند سال است اما  ویروس کرونا را به طور دقیق نمی‌شناسند و نمی‌دانند دوره بالینی‌اش ممکن است دو هفته بعد شروع شود و مردم به واسطه همین آگاهی نداشتن است که از شهر محل سکونت خارج می‌شوند. یعنی اگر بدانند ۱۰ روز یا دو هفته دیگر در یک شهر غریب با امکانات دسترسی کمتر ممکن است یک درصد هم دچار عارضه شده و علامت‌دار شوند، مطمئنا در خانه می‌مانند. پس ما در بحث آموزش دوره کمون به نظرم یک مقدار کوتاهی کردیم.

لزوم آموزش به مراکز توزیع مواد غذایی به منظور پیشگیری از شیوع گسترده ویروس کرونا

 مراکزی که مسئول طبخ و توزیع مواد غذایی هستند به طور دقیق برای پیگیری از شیوع کسترده کرونا نیاز به آموزش دارند. از نانوایی، لبنیات فروشی، پروتئینی و قصابی بگیرید تا خیلی از رستوران‌ها. چون این ویروس ممکن است از ۲ تا ۹ روز در محیط باقی بماند ولی شما حتی یک دستکش هم در دست افراد شاغل در آن محل نبینید.