دیابت نوع 2 - عوامل خطر ساز و عوارض

عوامل خطر ساز دیابت نوع 2

محققان هنوز به طور کامل به راز این موضوع پی نبرده اند که چرا برخی افراد به بیماری دیابت نوع 2 مبتلا می شوند و برخی دیگر خیر. با این حال یکسری فاکتورها هستند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند:

• وزن: داشتن اضافه وزن یک فاکتور خطرساز مهم در ابتلا به دیابت نوع 2 است.هرچه بافت های بدن چاق تر باشند، سلول ها مقاومت بیشتری در برابر انسولین نشان می دهند. با این حال اینگونه نیست که هر فردی که اضافه وزن داشته باشد به احتمال 100 درصد دچار دیابت نوع 2 می شود.
• توزیع چربی: اگر چربی ها بیشتر در شکم جمع شده باشند، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 نسبت به وقتی که چربی ها در جای دیگری از بدن مثل پهلوها و ران ها جمع شده باشند افزایش می یابد.
• کم تحرکی: هرچه تحرک کمتری داشته باشید ریسک ابتلا به دیابت نوع 2 در شما افزایش می یابد . انجام فعالیت های فیزیکی وزن را کنترل می کند و باعث می شود گلوکز سوزانده شود و تبدیل به انرژی شود و سلول ها نسبت به انسولین حساس شوند.
• تاریخچه خانوادگی: خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در افرادی که پدر-مادر یا خواهر برادرشان به این بیماری مبتلاست بیش از دیگران است.
• نژاد: هنوز دلیل این قضیه مشخص نیست که چرا بیماری دیابت نوع 2 بین اقوامی از نژادهای خاصی مثل سیاه پوستان-اهالی آمریکای لاتین-سرخپوستان و افراد آسیایی-آمریکایی بیشتر شایع است.
• سن: هرچه سن افراد بالاتر رود احتمال ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 افزایش می یابد . مخصوصا بعد از 45 سالگی این موضوع بسیار حائز اهمیت است. چراکه بعد از این سن افراد کمتر ورزش می کنند، حجم ماهیچه هایشان کم می شود و دچار اضافه وزن می شوند .
• پیش دیابت: پیش دیابت وضعیتی است که سطح قند خون بالاتر از نرمال است ولی آنقدر بالا نیست که به آن دیابت بگویند . اگر این مشکل درمان نشود ممکن است پیشرفت کند و به دیابت نوع 2 تبدیل شود.
• دیابت بارداری: اگر در دوران بارداری دچار دیابت بارداری شدید یا اگر بعد از زایمان کودک شما بیش از 4 کیلو گرم بود خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در شما افزایش می یابد.
• سندرم تخمدان پلی کیستیک: سندرم تخمدان پلی کیستیک در خانم ها یک وضعیت شایع است که علائم آن قاعدگی های نامنظم و رویش بیش از حد موی زائد و چاقی است. این بیماری هم خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.

عوارض بیماری دیابت نوع 2

بیماری دیابت نوع 2 ممکن است در مراحل اولیه توسط فرد نادیده گرفته شود چراکه فرد احساس مشکلی نمی کند ولی این بیماری روی اعضای اصلی بدن مثل قلب-رگ های خونی-اعصاب-چشم ها و کلیه ها اثر می گذارد. کنترل سطح قند خون به پیشگیری از این عوارض کمک می کند.

با اینکه عوارض طولانی مدت دیابت به کندی خودشان را نشان می دهند ولی این عوارض می توانند در نهایت فرد را معلول یا باعث مرگ او شوند . بعضی از عوارض دیابت شامل موارد زیر است:

1. بیماری های مربوط به قلب و رگ های خونی: دیابت خطر ابتلا به بیماری های قلبی –عروقی شامل بیماری های سرخرگ کرونری با درد سینه(آنژینا)-حمله ی قلبی-سکته-باریک شدن سرخرگ ها(تصلب شریان) و فشار خون  را افزایش می دهد.
2. بیماری های اعصاب (نوروپاتی): قند خون اضافی به دیواره های رگ های باریکی که عصب ها را تغذیه می کنند آسیب می رساند . این اتفاق مخصوصا برای پاها می افتد و باعث سوزن سوزن شدن-بی حسی و سوختن که از نوک انگشتان پا و دست شروع می شود و به بالا می رود . کنترل نکردن قند خون باعث می شود که فرد در نهایت عصب دست و پای خود را از دست بدهد . اگر به اعصابی که هضم غذا را کنترل می کنند آسیب برسد، مشکلاتی مثل حالت تهوع-استفراغ-اسهال یا یبوست برای فرد به وجود می آید . در مورد مردان هم ممکن است مشکل ناتوانی در نعوذ به وجود آید.
3. آسیب به کلیه ها: کلیه ها میلیون ها رگ عصبی کوچک دارند که این رگ ها مثل فیلتر عمل می کنند و مواد زائد را از خون جدا می کنند . بیماری دیابت به این سیستم فیلتر آسیب می رساند و اگر آسیب جدی باشد موجب اختلال در کارکرد کلیه ها یا بیماری های برگشت ناپذیر کلیه می شود که موجب می شود بیمار در نهایت دیالیز یا نیاز به پیوند کلیه داشته باشد.
4. آسیب به چشم ها: بیماری دیابت به رگ های خونی شبکیه آسیب جدی می رساند و در نهایت باعث کوری فرد می شود . دیابت همچنین ریسک ابتلا به بیماری های دیگر چشمی مثل آب مروارید و آب سیاه را هم در فرد افزایش می دهد.
5. آسیب به پاها: آسیب به عصب های پا یا نرسیدن خون کافی به پاها مشکلات مربوط به پا را افزایش می دهد و اگر مشکل درمان نشود زخم ها و تاول ها باعث عفونت های جدی می شوند و دیر خوب می شوند .آسیب اگر خیلی جدی باشد ممکن است حتی نیاز به قطع پا یا انگشتان پا باشد.
6. مشکلات پوستی: دیابت شما را در معرض مشکلات پوستی مثل عفونت های باکتریایی و قارچی قرار می دهد.
7. بیماری آلزایمر:دیابت نوع 2 خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می دهد. هرچه قند خونتان را کمتر کنترل کنید خطر ابتلا به آلزایمر در شما بیشتر می شود . دلیل ارتباط بین آلزایمر و دیابت هنوز مشخص نیست.

پیشگیری از دیابت نوع 2

داشتن سبک زندگی سالم به پیشگیری از دیابت نوع 2 کمک می کند . حتی اگر در خانواده تان هم سابقه ی بیماری دیابت دارید، داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش کردن به پیشگیری از این بیماری کمک می کند . اگر بیماری دیابت در شما تشخیص داده شده، با داشتن زندگی سالم می توانید از عوارض آن دور بمانید . و اگر پیش دیابت دارید سبک زندگی سالم می تواند جلوی پیشرفت  و تبدیل آن به دیابت را بگیرد:

• غذاهای سالم بخورید: مواد غذایی کم چربی و کم کالری و پر فیبر مصرف کنید . از میوه ها و سبزیجات و غلات زیاد استفاده کنید .
• فعالیت بدنی داشته باشید:در هر روز 30 دقیقه فعالیت بدنی سبک داشته باشید . پیاده روی-دوچرخه سواری-شنا. اگر 30 دقیقه پشت سر هم نمی توانید ورزش کنید آن را 10 دقیقه 10 دقیقه در طول روز پخش کنید.
• وزنتان را کاهش دهید: اگر اضافه وزن دارید، حتی کاهش 7 درصد از وزنتان هم خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهد.  برای نگه داشتن وزنتان در یک وضع سالم در عادات غذایی و ورزشی تان تغییر ایجاد کنید. دائم به خودتان فواید کاهش وزن مثل داشتن قلب سالم- انرژی بیشتر و عزت نفس را یاد آوری کنید.