آیا لبنیات باعث سرطان میشود و یا از آن جلوگیری میکند؟

با دیدگاه واقع گرایانه:

خطر ابتلا به سرطان به میزانی متأثر از تغذیه است. مطالعات زیادی ارتباط مصرف لبنیات و سرطان را آزمایش کرده اند.

بعضی مطالعات نشان داده اند که لبنیات ممکن است از بدن مقابل سرطان محافظت کنند، در حالی که بقیه مشخص کرده اند که میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

بیشترین فراورده های لبنی که روزانه مصرف می‌شوند، شیر، پنیر، ماست و خامه و کره است.

این مقاله از هر دو جهت (محافظت کنندگی و افزایش خطر) به بررسی شواهدی که لبنیات را به سرطان مرتبط میسازد میپردازد.

این مطالعات چگونه انجام می‌شوند؟

قبل از اینکه ادامه دهیم لازم است محدودیت های اینگونه مطالعاتی که ارتباط بین لبنیات و سرطان را بررسی میکنند بدانیم.

به بیشتر اینگونه مطالعات، مشاهداتی میگویند. این مطالعات از اطلاعات آماری برای تخمین ارتباط بین مصرف لبنیات و خطر ابتلا به سرطان استفاده میکنند.

مطالعات مشاهده ای نمی‌تواند ثابت کند مصرف یک غذای خاص باعث ابتلا به بیماری شده است. تنها می‌تواند بگوید افرادی که از آن غذا استفاده کرده اند، احتمال بیشتر یا کمتر برای ابتلا به آن بیماری را دارند.

محدودیت های زیادی برای اینگونه مطالعات وجود دارد و بیشتر فرضیات آن ها در آزمایش های کنترل شده که مطالعات سطح بالاتری هستند به طور معمول خطا اعلام میشود.

بله، با وجود ضعف هایش، مطالعات مشاهده ای که به خوبی طراحی شده باشند، بخشی اساسی از علم تغذیه هستند.

آنها سرنخ های مهمی پیدا میکنند، مخصوصا وقتی  این سرنخ ها در کنار توضیحات زیست شناسی قابل قبول ارائه گردند.

 

نکته ی اصلی: تقریبا تمام مطالعات انسانی که رابطه ی بین سرطان و لبنیات را بررسی میکنند، ذاتا مشاهده ای هستند. آن ها نمیتوانند ثابت کنند محصولات لبنی باعث بیماری میشوند، تنها میتوانند ثابت کنند مصرف لبنیات با ابتلا به بیماری مرتبط است.

سرطان روده

سرطان روده بزرگ (کولورکتال) سرطان روده ی بزرگ و مقعد است که اعضای انتهایی دستگاه گوارش هستند. سرطان روده یکی از شایع ترین سرطان ها‌ در دنیاست. هرچند شواهد مختلف وجود دارند، ولی بیشتر مطالعات نشان می‌دهد که مصرف لبنیات ممکن است باعث کاهش احتمال ابتلا به سرطان روده شود.

بعضی از محتویات شیر ممکن است مقابل سرطان روده نقش محافظت کنندگی داشته باشند، مانند:

• کلسیم

• ویتامین D

• باکتری اسید لاکتیک که در محصولات لبنی تخمیر شده مثل ماست یافت میشود

 

نکته ی اصلی: بیشتر مطالعات نشان میدهند که مصرف لبنیات باعث کاهش احتمال ابتلا به سرطان روده میشود.

سرطان پروستات

غده ی پروستات درست زیر مثانه ی مردان قرار دارد. عملکرد اصلی آن تولید مایع پروستات (بخشی از اسپرم) است.

در اروپا و آمریکای شمالی، سرطان پروستات شایع ترین سرطان در مردان است.

بیشتر مطالعات بزرگ نشان میدهند استفاده ی زیاد از لبنیات ممکن است باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان پروستات شود.

یک تحقیق که در ایسلند انجام شده نشان میدهد که مصرف زیاد لبنیات در سنین پایین ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را در سنین بالا افزایش دهد.

شیر مایع مخلوطی از انواع مختلفی از ترکیبات زیستی فعال است. بعضی از آن ها ممکن است بدن را در برابر سرطان محافظت کنند در حالی که بعضی دیگر تأثیرات برعکسی داشته باشند.

این ترکیبات شامل:

• کلسیم: یک مطالعه ارتباطی بین کلسیم شیر و مکمل های غذایی، با افزایش احتمال ابتلا به سرطان پروستات را نشان داده است.

• عامل رشد شبیه به انسولین (IGF-1:( IGF-1 با افزایش احتمال ابتلا به سرطان پروستات مرتبط دانسته شده است. هرچند ممکن است این از تأثیرات سرطان باشد نه از عوامل آن.

• هورمون های استروژن: بعضی از محققان نگران تحریک رشد سرطان پروستات توسط هورمون های تولید مثلی موجود در شیری که از گاوهای حامله گرفته شده اند، هستند.

 

نکته ی اصلی: بیشتر مطالعات نشان میدهند مصرف زیاد لبنیات ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد. این ممکن است بخاطر ترکیبات زیستی فعال مختلفی باشد که در شیر یافت میشود.

سرطان معده

سرطان معده که به آن سرطان گاستریک هم میگویند، چهارمین سرطان شایع در دنیاست.

بسیاری از تحقیقات اصلی هیچ ارتباط مشخصی بین مصرف لبنیات و ابتلا به سرطان معده پیدا نکرده اند.

ترکیبات احتمالی محافظت کننده شیر ، ممکن است  شامل CLA (اسید لینولئیک مزدوج: یکی از اسید های چرب آزاد که در گوشت و مواد لبنی یافت میشود) و باکتری های پروبیوتیک (به مواد غذایی گفته میشود که علاوه بر نقش تغذیه ای به علت داشتن میکروارگانیسم های مفید،خواص مفید برای بدن دارند) در محصولات لبنی تخمیر شده باشد.

از سوی دیگر، عامل رشد شبیه به انسولین (IGF-1) ممکن است باعث افزایش سرطان معده شود.

در بسیاری از موارد، چیزی که گاوها اغلب میخورند کیفیت غذایی و سلامتی خواص شیر آن ها را تحت تاثیر قرار میدهد.

برای مثال شیر گاوهایی که در مراتع پرورش یافته و از سرخس ها تغذیه میکنند شامل تاکیلوساید (Ptaquiloside) میشوند که ترکیب گیاهی سمی است که ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان معده شود.

 

نکته ی اصلی: به طور کلی مدرک مشخصی برای ارتباط مصرف لبنیات و سرطان معده وجود ندارد.

سرطان پستان

سرطان پستان شایع ترین نوع سرطان در بانوان است.

در کل، مدارک نشان میدهد محصولات لبنی هیچ تاثیری بر سرطان پستان ندارد.

در واقع، بعضی مطالعات نشان داده اند محصولات لبنی، بجز شیر، ممکن است تأثیرات محافظی نیز داشته باشد.

نکته اصلی: هیچ مدرک استواری در رابطه با تاثیر لبنیات بر افزایش احتمال ابتلا به سرطان پستان وجود ندارد. بعضی از انواع لبنیات ممکن است تأثیرات محافظی داشته باشند.

چه مقدار شیر را میتوان بی خطر نوشید؟

از آنجا که لبنیات ممکن است در واقع باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان پروستات شود، مردان نباید مقادیر زیادی از آن را مصرف کنند.

راهنماییهای تغذیه ای برای لبنیات در حال حاضر روزانه 2-3 وعده یا فنجان در روز را توصیه میکنند.

هدف این توصیه ها مطمئن شدن از دریافت میزان کافی مواد معدنی مثل کلسیم و پتاسیم است. آن ها هیچ ارتباطی با افزایش خطر سرطان ندارند.

تا به امروز، توصیه های رسمی محدودیتی برای حداکثر مصرف استفاده ی لبنیات در روز نکرده اند. اطلاعات کافی برای توصیه های مبتنی بر شواهد وجود ندارد.

 

نکته اصلی: از مصرف بیش از حد لبنیات خودداری کنید. آقایان بهتر است مصرف لبنیات روزانه ی خود را به دو وعده یا تقریبا دو لیوان شیر محدود کنند.

 

پیامی که به خانه ببرید

مطالعات نشان داده اند مصرف زیاد لبنیات خطر سرطان پروستات را افزایش میدهد.

با این وجود، همزمان مصرف لبنیات ممکن است خطر سرطان روده را کاهش دهد.

برای سایر سرطان ها نتایج مطالعات کمتر قطعی هستند اما به طور کلی تاثیر مضری نشان نداده اند.

به یاد داشته باشید که بیشتر شواهد موجود بر اساس تحقیقات مشاهده ای هستند، که توصیه هایی بر اساس شواهد بیان میکنند نه مدارک قطعی.

به هرحال، بهتر است کاری نکنیم که احتمال خطر را افزایش دهد. از لبنیات به صورت مدیریت شده استفاده کنید و رژیم غذایی خود را بر اساس غذاهای متنوع و کامل تنظیم کنید.

اگر شما دغدغه مبارزه با این بیماری را دارید، به طرح جامع ملی کرشمه بپیوندید...